27/04/2024 00:59Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 12/05/2016 21:09
Nguyên tác
游宦憶鱸魚，
先秋一歸歟。
松菊暫怡悅，
赴闕復驅車。
公爾私豈忘，
匆匆畏簡書。
人生一世間，
怀抱各願攄。
矧今逢聖明，
賢才茅連茹。
升平隆粉飭，
禮樂大鋪書。
清夤職最要，
記我承乏初。
吾兄勤且敏，
中外歷差除。
秀才做底官，
恢恢若有餘。
輕輕萬理翮，
從此薄太虛。
足下生青雲，
文芒沖斗墟。
分內即宇宙，
豈直耀州閭。
笑我一謝病，
遂你世途疏。
三年兩送君，
更覺重勤渠。
江山君坦路，
松竹我幽居。
勸君一杯酒，
行矣莫躊躇。
春風馬蹄疾，
蚤謁承明廬。
接得裴員外，
寄問今何如。
Phiên âm
Du hoạn ức lô ngư,
Tiên thu nhất quy dư.
Tùng cúc tạm di duyệt,
Phó khuyết phục khu xa.
Công nhĩ tư khởi vong,
Thông thông uý giản thư.
Nhân sinh nhất thế gian,
Hoài bão các nguyện sư.
Thẩn kim phùng thánh minh,
Hiền tài mao liên nhự.
Thăng bình long phấn sức,
Lễ nhạc đại phô thư.
Thanh di chức tối yếu,
Ký ngã thừa phạp sơ.
Ngô huynh cần thả mẫn,
Trung ngoại lịch sai trừ.
Tú tài tố để quan,
Khôi khôi nhược hữu dư.
Khinh khinh vạn lý cách,
Tòng thử bạc thái hư.
Túc hạ sinh thanh vân,
Văn mang xung Đẩu khư.
Phân nội tức vũ trụ,
Khởi trực diệu châu lư.
Tiếu ngã nhất tạ bệnh,
Toại nhĩ thế đồ sơ.
Tam niên lưỡng tống quân,
Cánh giác trọng cần cừ.
Giang sơn quân thản lộ,
Tùng trúc ngã u cư.
Khuyến quân nhất bôi tửu,
Hành hĩ mạc trù trừ.
Xuân phong mã đề tật[1],
Tảo yết thừa minh lư.
Tiếp đắc Bùi viên ngoại,
Ký vấn kim hà như.Dịch nghĩa
Làm quan xa nhớ mùi rau thuần cá vược
Nên mùa thu trước ông đã trở về
Tạm vui với cây tùng luống cúc
Nay lại quay xe trở lại kinh đô
Tình riêng đâu dám quên việc công
Vội vàng gấp gáp vì sợ sắc chỉ
Người ta ở trên đời
Mỗi người đều có hoài bão riêng
Huống nay gặp thánh chúa
Hiền tài nhiều như cây cỏ liền rễ
Đời thanh bình ưa chuộng văn sắc
Lễ nhạc rất thịnh vượng
Cốt nhất là giữ chức trong sạch cầu tiến
Nhớ lúc ta mới dự vào hàng quan
Ông đã là bậc rất cần mẫn
Đã từng trải các chức quan trong triều ngoài trấn
Đỗ tú tài làm chức quan thấp
Mà tư cách lồng lộng như có thừa
Nhẹ nhàng thay cánh bằng vạn dặm
Từ đó như được gần với bầu trời
Con đường “thanh vân” đã rộng mở dưới chân
Ánh kiếm văn sáng rực lên tận sao Đẩu
Trong cõi bờ đến ngoài vũ trụ
Há lại chỉ chiếu sáng ở một thôn làng
Cười cho ta tạ bệnh về nghỉ
Lại đã xa với con đường làm quan của ông
Ba năm hai lần tiễn ông
Càng hiểu rằng ông rất chuyên cần với công việc ấy
Núi sông là con đường bằng phẳng của ông đi
Tùng trúc là nơi tôi náu mình lặng lẽ
Mời ông uống thêm một chén rượu
Hãy đi đi đừng trù trừ
Trong gió xuân vó ngựa phi nhanh
Sớm đến ra mắt vua ở lầu thừa minh
Nếu có gặp ông viên ngoại họ Bùi
Cho tôi gửi lời hỏi thăm: dạo này thế nào?Bản dịch của Trần Lê Văn
Làm quan nhớ thú quê
Thu trước ông đã về
Tạm vui với tùng cúc
Kinh khuyết lại quay xe
Việc công đâu dám nhẹ
Sợ lệnh nên vội vàng
Người đời trên trần thế
Hoài bão đều riêng mang
Huống nay gặp thánh chúa
Hiền tài như cỏ cây
Thăng bình trọng điểm xuyết
Lễ nhạc phồn vinh thay
Quan thanh bạch, cần nhất
Khi tôi mới dự phần
Ông, trong triều ngoài trấn
Đều mẫn tiệp, chuyên cần
Tú tài, chức quan thấp
Mà mênh mông tuyệt vời
Nhẹ cánh bay muôn dặm
Từ đó gần với trời
Đường mây, ông nhẹ bước
Văn sáng vút Đẩu tinh
Bao la cả vũ trụ
Há chỉ sáng làng mình
Nực cười tôi có bệnh
Xa con đường của ông
Ba năm hai lần tiễn
Hiểu ông chăm vô cùng
Ông đi đường thanh thản
Tôi về với cúc tùng
Mời ông một chén rượu
Đi thôi! đừng trù trừ
Gió xuân, vó ngựa vội
Lầu cao, yết long nhan
Nếu gặp Bùi viên ngoại
Cho gửi lời vấn an
[1] Trong gió xuân vó ngựa phi nhanh. Câu này dựa vào ý câu thơ “Xuân phong đắc ý mã đề tật” 春風得意馬蹄疾 (Gió xuân thả sức cho phi ngựa) của nhà thơ Mạnh Giao 孟郊 đời Đường.