28/04/2024 04:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/04/2015 15:27
Nguyên tác
孟氏好兄弟，
養親唯小園。
承顏胝手足，
坐客強盤餐。
負米夕葵外，
讀書秋樹根。
卜鄰慚近舍，
訓子學誰門。
Phiên âm
Mạnh thị hảo huynh đệ,
Dưỡng thân duy tiểu viên.
Thừa nhan chi thủ túc,
Toạ khách cưỡng bàn sôn.
Phụ mễ[1] tịch quỳ ngoại,
Độc thư thu thụ căn.
Bốc lân[2] tàm cận xá,
Huấn tử học thuỳ môn.Dịch nghĩa
Anh em ông họ Mạnh rất hoà thuận,
Nuôi cha mẹ chỉ trông vào khu vườn nhỏ.
Khẽ liếc mắt là đã làm theo ý đến nỗi chân tay thành chai,
Cố ép khách ngồi ăn cơm.
Mỗi khi chiều xuống, ra khỏi khu vườn rau quỳ để vác gạo thuê,
Khi rảnh, vào mùa thu thì ngồi dưới gốc cây mà đọc sách.
Tôi chọn chỗ ở mà thấy thẹn vì gần cạnh,
Dạy con theo lề lối của nhà nào đây?Bản dịch của Phạm Doanh
Họ Mạnh, anh em hoà,
Vườn nhỏ nuôi cha mẹ.
Vâng lời, chân tay sưng,
Mời khách cứ năn nỉ.
Vác gạo, khỏi vườn quỳ,
Đọc sách ngồi trên rễ.
Chọn chỗ, ngượng gần nhà,
Dạy con, cửa nào nhỉ?
(Năm 767)
Lời dẫn: "Tập hữu Quá Mạnh thập nhị thương tào thập tứ chủ bạ huynh đệ thi" 集有過孟十二倉曹十四主簿兄弟詩 (Trong tập có bài Qua nhà anh em ông mười hai họ Mạnh làm việc ở thương tào và ông mười bốn giữ chức chủ bạ).
Trong thời gian Đỗ Phủ tới Đông Đồn, Quỳ Châu, ông có làm đến năm bài nói về nhà họ Mạnh này.
[1] Theo gương Tử Lộ 子路, học trò Khổng Tử, phải đi vác gạo thuê hầu kiếm thêm tiền mua rau nuôi sống cha mẹ.
[2] Tích "Mạnh mẫu trạch lân" 孟母擇鄰 (Mẹ Mạnh Tử chọn hàng xóm). Ý câu này nói Đỗ Phủ thấy thẹn vì mình đi chọn chỗ lại gặp ngay gia đình hàng xóm trùng tên họ Mạnh, chứ không phải bà mẹ ông Mạnh Tử chọn hàng xóm.