18/04/2024 11:01Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 30/05/2016 18:24
Nguyên tác
花中菊品重人寰，
何獨名於浴翆山。
佳色春榮憑地氣，
黃花秋獻慰天顏。
腥膻往度何能染，
霜雪經冬自等閒。
移植豈無陶令愛，
餘芳常覺到林間。
Phiên âm
Hoa trung cúc phẩm trọng nhân hoàn,
Hà độc danh ư Dục Thuý sơn[1].
Giai sắc xuân vinh bằng địa khí,
Hoàng hoa thu hiến uỷ thiên nhan[2].
Tinh chiên[3] vãng độ hà năng nhiễm,
Sương tuyết kinh đông tự đẳng gian.
Di thực khởi vô Đào lệnh[4] ái,
Dư phương thường giác đáo lâm gian.Dịch nghĩa
Trong các loài hoa, hoa cúc được khắp nơi ưa chuộng
Sao lại chỉ ở núi Dục Thuý là có tiếng
Sắc đẹp còn tươi mãi là nhờ ở khí đất
Hoa vàng mùa thu dâng lên làm nhà vua đẹp lòng
Hôi tanh mấy phen không sao nhiễm bẩn được
Sương tuyết mấy tháng đông chỉ coi là việc thường
Muốn rời nó đi trồng nơi khác há không có người yêu cúc như quan huyện họ Đào
Mùi thơm thường vẫn đưa đến tận rừng sâuBản dịch của Đỗ Ngọc Toại
Trong hoa, cúc quý khắp nơi nơi,
Nổi tiếng sao riêng núi Thuý thôi?
Sắc thắm xuân tươi nhờ khí đất,
Hoa vàng thu tiến, đẹp lòng trời.
Hôi tanh độ ấy, không mùi nhiễm,
Sương tuyết đông qua, mặc chuyện ngoài.
Nhờ có ông Đào trồng chỗ khác,
Hương thơm thường nức chốn xa xôi.
[1] Núi Dục Thuý, tức núi Non Nước, nằm ở tỉnh Ninh Bình. Tên Dục Thuý là do Trương Hán Siêu đặt.
[4] Quan huyện lệnh họ Đào, tức Đào Tiềm tự Uyên Minh, nhà thơ lớn đời Tấn, từng làm huyện lệnh Bành Trạch, sau từ quan về vui thú điền viên trồng cúc và uống rượu. Câu này tác giả có ý nói mình cũng theo cách Đào Tiềm, đem cúc núi Thuý trồng ở nơi khác, cúc vẫn thơm như ở nơi cũ.
[2] Cả câu này có ý nói cúc núi Thuý đã từng được tiến vua.
[3] Hôi tanh. Ý nói thời loạn lạc, cũng có ý nói giặc Pháp đã chiếm thành Ninh Bình năm 1873 và cắm cờ trên núi Thuý.