28/04/2024 02:39Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn tứ tuyệt; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 10/04/2016 07:06
Nguyên tác
鷓鴣啼可哀，
子規啼更苦。
修書謝百舌，
生成不自主。
Phiên âm
Giá cô[1] đề khả ai,
Tử quy[2] đề cánh khổ.
Tu thư tạ bách thiệt,
Sinh thành bất tự chủ.Dịch nghĩa
Chim đa đa kêu buồn não,
Chim cuốc kêu sầu khổ.
Viết sách đừng như chim khướu,
Làm gì ở đời cũng không do mình.Bản dịch của Ngô Linh Ngọc
Gô kêu đã não nùng
Cuốc kêu càng thống khổ
Viết thư, tạ khướu kia
Sống hót không tự nó
Ý bài thơ này rất sâu: Chim đa đa kêu Bất thực Chu túc nói lên lời thề của Bá Di và Thúc Tề thà chết đói chứ quyết không ăn thóc nhà Chu, chim cuốc kêu nỗi niềm mất nước, cả hai đều có tâm huyết và thống khổ riêng của mình. Người viết sách đừng như chim khướu, bắt chước tiếng của muôn loài khác, mà không mang nặng một nỗi niềm nào tâm sự nào cả, không có giá trị của riêng mình.
[1] Tức chim đa đa hay còn gọi là gà gô. Người xưa cho là hồn Bá Di và Thúc Tề đời nhà Thương vì phản đối nhà Chu lấy ngôi vua nên hoá thành chim kêu thảm thiết, không ăn thóc nhà Chu.
[2] Còn gọi là chim đỗ quyên, đỗ vũ, tức chim cuốc cuốc. Huyền thoại cho là hồn vua Thục mất nước, hoá chim luôn luôn kêu: cố quốc, cố quốc.