28/03/2024 19:39Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Hà Nội Văn Miếu hữu cảm
河內文廟有感

Tác giả: Nguyễn Khuyến - 阮勸

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Nguyễn Đông Ngạn vào 20/04/2010 09:33

 

Nguyên tác

十載空躋舊監門,
悠悠心事向誰論。
奎樓未斷宵鐘響,
碧水猶招夜月魂。
拭目沾巾吾道厄,
拂碑看字古人存。
往來時有村墟叟,
巷外扶筇默不言。

Phiên âm

Thập tải không tê cựu Giám môn,
Du du tâm sự hướng thuỳ luân.
Khuê lâu[1] vị đoạn tiêu chung hưởng,
Bích Thuỷ[2] do chiêu dạ nguyệt hồn.
Thức mục triêm cân ngô đạo ách,
Phất bi khán tự cổ nhân tồn.
Vãng lai thời hữu thôn khư tẩu,
Hạng ngoại phú cùng mặc bất ngôn.

Dịch nghĩa

Đã mươi năm, nay lại bước tới cửa Giám cũ,
Nỗi lòng dằng dặc biết nói cùng ai.
Lầu Khuê Văn chưa dứt tiếng chuông đêm,
Dòng Bích Thuỷ còn gọi hồn trăng khuya.
Lau nước mắt ướt khăn vì nỗi đạo ta khốn ách,
Phủi bia cũ xem chữ, cảm thấy người xưa vẫn còn.
Thỉnh thoảng có ông lão trong xóm qua lại,
Cứ chống gậy đi trên đường ngõ chẳng nói năng gì.

Bản dịch của Trần Văn Nhĩ

Cửa Giám, mười năm lại đến đây,
Nỗi lòng dằng dặc ngỏ cùng ai.
Khuê Văn lắng tiếng chuông đêm vẳng,
Bích Thủy gọi hồn bóng nguyệt lay.
Lau mắt ướt khăn đạo thánh tắc,
Phủi bia xem chữ người xưa đây.
Cuối thôn ông lão thường qua lại,
Chẳng nói năng chi, chống gậy hoài.
Rút từ Quế Sơn thi tập (A.469).

Lý Thánh Tông xây Văn Miếu năm 1070, cho đắp tượng Khổng Tử, Chu Công, vẽ tranh 72 vị học trò của Khổng Tử. Nho học được chính thức tôn vinh ở nước ta.

[1] Lầu Khuê Văn: tức là Khuê Văn các, trước sân Văn Miếu.
[2] Tức là ngòi Bích Câu ở trước cửa chùa Bích Câu, gần Văn Miếu, nay bị lấp gần hết.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Khuyến » Hà Nội Văn Miếu hữu cảm