27/04/2024 09:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Song thất lục bát; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hiện đại
Đăng bởi Vanachi vào 17/09/2008 03:54
Nước Tự do nhưng chưa Độc lập
Cách mạng còn chưa thật thành công
Gấm hoa một dải non sông
Từ biên Móng Cái đến đồng Cà Mau
Hăm lăm triệu đồng bào xin gắng
Tám mươi năm nếm đắng nằm gai
Tám mươi năm đầy tớ người
Tám mươi năm thịt nát xương rời vì đâu?
Nay nước mới cất đầy mở mặt
Nhưng tham tàn máu giặc còn tanh
Xâm lăng giữa mối hoành hành
Thì ta, chiến sĩ, đấu tranh còn nhiều
*
Người chiến sĩ dắt dìu vận nước
Với chính mình
khó trước hơn ai
Lo sao cho vẹn đức tài
Làm sao cho xứng lòng người cậy mong.
Phải học hỏi, xa trông rộng biết
Suy việc xưa giải quyết việc nay
Kinh luân trong việc hằng ngày
Mất, còn, trong chút khéo xoay vận thì
Phải điềm đạm trong khi điều khiển
Phải hoà vui trong chuyện luận bàn
Một thời xa hết nguy nan
Một lời gần lại muôn ngàn lòng trao
Nào lúc nói, lúc nào đừng nói,
Phải đắn đo thưa hỏi lựa lời
Chọn lòng trao tiếng rỉ hơi
Lấy câu “rừng mạch vách tai” dặn lòng
Của đóng góp mỗi đồng mỗi cắc
Bao mồ hôi nước mắt công tình
Một lòng tiết kiệm phân minh
Của công nhất thiết việc mình đừng tiêu
*
Với công tác
trăm điều cẩn thận
Hấp tấp thường ân hận về sau
Bàn cho kỹ, nghĩ cho sâu
Tới lui tuỳ lúc, chậm mau phải thời
Yếu lược chước, mạnh liệu tài cân nhắc
Đừng khinh khi tự đắc tự kiêu
Đừng nhút nhá, đừng làm liều
Đừng so hơn thiệt kiếm điều từ nan
Ý đã quyết thì gan phải quyết
Nhất định làm thì việc phải nên
Trăm hăng thua một chữ bền
Tấc lòng chấp hết trăm nghìn hiểm nguy.
*
Với đồng chí
trọng vì, yêu quý
Chớ gièm pha, ganh tị lẫn nhau
Đã nên ý hiệp tâm đầu
Nồi da xáo thịt lòng nào cho đang!
Sống nguyền sống, gian nan cùng bạn
Chết nếu cần, hoạn nạn thề chung
Buồn vui san sẻ nhau cùng
Đã lòng chị ngã có lòng em nâng
Bởi thành bại, chi phần trách nhiệm
Điều dở hay, kiểm điểm phê bình
Bạn hay, gương bạn soi mình
Bạn lầm, to nhỏ tâm tình khuyên can
*
Với dân chúng
nên thân, nên trọng
Thân vì chung một giống một nòi
Một tiếng nói, một đất trời
Ruột đau chung khóc, miệng cười chung vui
Trọng ở nơi dân là gốc rễ
Nước không dân hồ dễ được ru?
Gầy dân, dựng nước rcông phu
Dân khôn nước mạnh, dân ngu nước hèn
Thương dân phải khuyên rèn dạy vẻ
Mỗi tớct cặn kẻ tinh tường
Lấy lời dễ, chỉ việc thường
Tự dân, dân hiểu đôi đường phải chăng.
Bỏ đi hết kiêu căng tự phụ
Dân chán rồi giọng chủ lối quan
Cùng dân sát cánh chung hang
Có dân muôn việc dễ dàng thành công
*
Với đoàn thể
hết lòng hết dạ
Làm đúng theo đường đã vạch chung
Trăm dây một trục xoay vòng
Một dây sai lạc cả guồng máu sai
Việc đã nhận một, hai, chu đáo
Dù nên, hư, báo cáo thật thà
Để chung bàn lẽ cho ra
Thử gần mà hỏng hay xa mà thành
Ví rủi phải mắc vành xiềng xích
Đành cắn răng một chết không khai
Chết là chết cái hình hài
Sắt son một tấm gương đời treo cao.
*
Với tôn giáo
đạo nào cũng đạo
Nỡ nào chia đó giáo, đây lương
Giáo, lương cũng một đau thương
Mẹ cha một giống, quê hương một trời
Huống lương, giáo một thời tha thiết:
“Hỡi muôn loài hãy biết yêu nhau!”
Chừ mình rựt áo chia bâu
Để cho máu chảy ruột nhàu sao đang?
Để lũ giặc dễ đường lợi dụng
Xúi bên kia nghi bụng bên này
Để mình tự chặt chân tay
Bà con cắt mắt mày bỏ nhau
Để chúng dễ đè đầu đè cổ
Tám mươi năm đô hộ sờ sờ
Mưu xưa, mình dại nước cờ
Một lầm, há dại đến giờ nữa ư?
Thắt chặt khư khư một mối
Đừng để ai lừa dối, rẽ phân
Thù chung là “đạo” thực dân
Là quân bán nước, là quân buôn nòi.
*
Với tất cả phái này đảng khác
Ăn ở sao như bát nước đầy
Đừng giá bên đông, chém bên tây
Tay kia giao ý, tay này manh tâm
Kìa rải rác đầu mâm góc giỏ
Cứng cùng ai muôn đũa để rời
Dồn chung một bó mà coi?
Mạnh ai đó bẻ gãy chơi, thử nào!
Thật yêu nước lòng nào lại chẳng
Đặt nước trên phái đảng của mình
Trong nhà hục hặc bất bình
Sức đâu liệu để tranh giành với ai?
Huống này lúc chung đòi quyền sống
Cứu quốc gia, giải phóng đồng bào
Càng nên chung góp máu đào
Cho cờ Tổ quốc rạng màu vinh quang
Khi nước đã hoàn toàn độc lập
Anh cùng em hơn thật giải bày
Cùng chung bới dở vun hay
Chồi cây hạnh phúc mỗi ngày thêm hoa.
*
Với chính thể cộng hoà dân chủ
Nên cùng nhau ủng hộ đến cùng
Non sông là của công đồng
Nước chung phải để dân chung trị vì
Không ai được riêng chi chiếm đoạt
Để chuyên quyền tự sát tự sinh
Một mình nằm hưởng no lành
Đày dân sáu khắc năm canh chầu hầu!
Không ai được khoác màu dân chúng
Mượn tiếng dân, lạm dụng quyền dân
Tự do một lớp chủ nhân
Ngựa trâu đày đoạ cũng phần dân đen
Phải tất cả: sang, hèn, khinh, trọng
Đều ấm no biết sống là vui
Ở đời biết thú làm người
Nngang nhiên dưới ánh mặt trời sang soi.
*
Với Tổ quốc
trọn đời yêu quý
Hơn cha sinh mẹ đẻ cù lao
Mẹ cha ơn nặng nghĩa cao
Đất nuôi, nước dạy xiết bao ân tình
Kìa một cõi mông mênh Nam Bắc
Đâu một ngày nước mắt mồ hôi
Đắng cay muôn lớp qua rồi
Gian lao đương vạn lớp người qua sau
Mỗi đường xóm, nhịp cầu, luống đất
Mỗi tình thương, điệu hát, trò chơi
Dường như muôn thuở giống nòi
Người còn kẻ mất khóc cười có chung
Ta, con cháu dòng Hùng nước Việt
Nhìn cõi bờ chẳng biết thương sao?
Há tham một chút sang giàu
Cam tâm đem nước bán rao kẻ ngoài?
Nước giàu mạnh, hỏi ai mở mặt?
Nước lâm nguy, lẽ tất mình lo
Thịt dù nát, xương dù khô
Tấm thân cũng bỏ, huống hồ vợ con!
Rủi mặt bể chân non một chết
Hạnh phúc giành, có thiệt đi đâu?
Không ta, lớp trước người sau
Bà con, cha mẹ, bạn bầu hưởng chung.
*
Người chiến sĩ này Trung này Hiếu
Lời cụ Hồ, xin liệu nhắc, cân:
“Trung với nước, Hiếu với dân”
Vì dân vì nước, quên thân, quên nhà
Người chiến sĩ phải là khí tiết
Khinh gian nan, không thiết công lao
Uy kia, không sợ quyền cao
Vinh kia, không đắm sang giàu, ấm êm.
Người chiến sĩ ngày đêm tự xét
Việc làm chung, thương ghét lòng công
Tấm yêu trùm bọc non sông
Mối tình kết chặt nòi rồng, giống tiên.
Người chiến sĩ lòng kiên dạ quyết
Việc phải thành, xương huyết dầu rơi
Một ngày còn thấy bong trời
Một ngày còn vị giống nòi quê hương
Người chiến sĩ dẫn đường chỉ lối
Lo trước người, vui lại vui sau
Đã ra đứng mũi chịu sào
Trời giông biển động sá nào phong ba.
*
Ta, dân Việt, toàn là như thế
Gánh Thái Sơn cất nhẹ tày lông
Trẻ, già, trai, gái một lòng
Tự do, Độc lập không mong cũng thành
Đồng bào hỡi, đông anh họp chị
Đứng mau lên quyết chí sinh tồn!
“Một cây làm chẳng lên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
Đồng bào hỡi, đây bầu máu nóng
Tuôn thành Kinh nhật tụng dâng Người
Đọc kinh xin nhớ lấy lời
Đọc kinh xin nguyện giống nòi muôn năm!
Tháng 3-5/1946