20/04/2024 07:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 04/04/2022 01:36
Nguyên tác
世事休論敗與成，
先生一死死如生。
但知報國心為重，
寧肯捐驅視若輕。
光嶽果然成正氣，
風雷應爲護潛靈。
以爲孝子忠臣者，
不愧顔張古令名。
Phiên âm
Thế sự hưu luân bại dữ thành,
Tiên sinh nhất tử, tử như sinh.
Đãn tri báo quốc tâm vi trọng,
Ninh khẳng quyên khu thị nhược khinh.
Quang nhạc quả nhiên thành chính khí,
Phong lôi ưng vị hộ tiềm linh,
Dĩ vi hiếu tử, trung thần giả,
Bất quý Nhan Trương[1] cổ lệnh danh.Dịch nghĩa
Việc đời, không cần bàn đến thành công hay thất bại,
Tiên sinh dù chết, nhưng chết cũng như sống.
Vì tấm lòng chỉ biết báo đền ơn nước làm trọng,
Cho nên coi việc hy sinh thân mình là nhẹ.
Núi non hun đúc ắt thành chính khí,
Gió, sấm hẳn che chở cho linh hồn.
Ông vừa là con hiếu lại là bầy tôi trung.
Không thẹn với các ông Nhan, ông Trương ngày xưa danh tiếng lừng lẫy.Bản dịch của Lê Xuân Quang
Thế sự bàn chi bại với thành,
Kể chi sống chết ở tiên sinh.
Đã rằng khảng khái thề lo nước,
Thì dẫu hy sinh dám tiếc mình.
Sông núi đúc hun nên chính khí,
Gió mây che chở mãi anh linh.
Tấm gương con hiếu tôi trung ấy,
Đâu kém người xưa trong sử xanh.
Bài thơ viếng tiến sĩ Vũ Hữu Lợi 武有利 (1836-1886), cũng là học trò của tác giả, bị bạn học cũ là Án sát Nam Định Vũ Văn Báo chỉ điểm cho quân Pháp bắt và xử tử vào đêm 30 tết Bính Tuất.
[1] Nhan Cảo Khanh, làm quan nhà Đường. An Lộc Sơn phản Đường, ông chống lại. Địch bắt được, ông không chịu hàng, bị cắt lưỡi chết.
Trương Tuần người đời Đường, đỗ tiến sĩ, cùng Hứa Viễn giữ thành Tuy Dương chống giặc An Lộc Sơn. Bị bắt, ông mắng chửi giặc, nói “Ta nguyện hết lòng báo ơn nước, chết đi ta sẽ làm ma để giết giặc”.