15/05/2024 03:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 16/03/2024 20:52
Nguyên tác
地接西湖共九天，
佳哉瑞酒酒中仙。
醍醐釀就千鐘滿，
烝稻香開萬斛瀍。
愛菊慾消彭澤興，
醉茱虛說杜陵篇。
宋人目作徒穌讓，
珍重青蓮杖有錢。
Phiên âm
Địa tiếp Tây Hồ cộng cửu thiên[1],
Giai tai Thuỵ tửu, tửu trung tiên.
Đề hồ nhưỡng tựu thiên chung mãn,
Chưng đạo hương khai vạn hộc triền.
Ái cúc dục tiêu Bành Trạch[2] hứng,
Tuý thù[3] hư thuyết Đỗ Lăng[4] thiên.
Tống nhân mục tác đồ Tô[5] nhượng,
Trân trọng Thanh Liên[6] trượng hữu tiền.Dịch nghĩa
Đất sát hồ Tây, nơi sản sinh ra rượu tiến vua,
Ngon thay, rượu Thuỵ là tiên trong làng rượu.
Rượu cốt nấu xong chứa đầy ngàn chuông,
Xôi đồ thơm phức toả hương muôn hộc.
Những muốn tiêu khiển hứng Bành Trạch yêu hoa cúc,
Say rượu thù du, bàn chuyện suông về thơ Đỗ Lăng.
Người nước Tống chỉ chịu nhường họ Tô,
Trân trọng Thanh Liên có tiền chỉ để mua rượu.Bản dịch của Lâm Giang
Đất sát Tây Hồ rượu tiến vua,
Ngon thay, rượu Thuỵ rượu tiên thua.
Cất xong nước cốt, ngàn chuông chứa,
Thơm phức xôi đồ vạn hộc đưa.
Tiêu khiển hứng Bành yêu luống cúc,
Bàn suông chuyện Đỗ uống thù du.
Rượu Tô nước Tống đều thua kém,
Trân trọng Thanh Liên chống gậy mua.
Làng Thuỵ Khuê ngày xưa là nơi sản xuất rượu sen để tiến vua. Thi xã đời Vĩnh Hựu nhà Lê, trong tám cảnh đẹp Tây Hồ có đề bài “Pho tượng Phật say làng Thuỵ”. Thật thú vị người nghệ nhân tạc tượng Phật say không phải là vô tình điêu khắc sai, mà cố ý tạc tượng Phật say chống gậy nghiêng ngã, mặc dù uống rượu là một giới cấm nhà Phật, vì làng Thuỵ Khuê là nơi sản xuất rượu sen nổi tiếng.
[1] Thiên mở đầu của sách Thượng thư, chỉ chư hầu tiến sản vật quý cho thiên tử. Ở đây, nói Thuỵ Khuê là nơi sản xuất rượu sen để tiến vua.
[2] Tức Đào Tiềm đời Tấn, từng làm huyện lệnh huyện Bành Trạch. Sau từ quan về vui với luống cúc, sống cảnh thanh tao, quyết không vì mấy hộc lương mà phải khom lưng. Người đời quí trọng phẩm chất ấy gọi Đào Bành Trạch.
[3] Thù du, loài cây có quả nhỏ, thơm có thể ngâm làm rượu thuốc.
[4] Tức Đỗ Phủ đời Đường, rất thích uống rượu, trong đó có rượu ngâm quả thù du. Bài Trùng cửu của ông có câu “Minh niên thử hội tri thuỳ kiện, Tuý bả thù du tử tế khan” (Sang năm hội ấy ai là mạnh, Say bốc thù du ngắm kỹ xem).
[5] Tức gia tộc họ Tô đời Tống, cha là Tô Lão Toàn, con trai là Tô Thức, Tô Triệt, đều có tài văn chương nổi tiếng ở đời và cũng tài uống rượu.
[6] Tên tự của Lý Bạch đời Đường, nổi tiếng về tài uống rượu.