29/03/2024 07:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Xuân xã dao
春社謠

Tác giả: Trình Mẫn Chính - 程敏政

Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 27/01/2019 22:21

 

Nguyên tác

我家社公耕鑿主,
求晴得晴雨得雨。
今春作社神更歡,
值我一年新病愈。
墻下小桃紅滿枝,
塘東弱柳垂金絲。
社飯吹香出茅屋,
腊酒一傾連數卮。
土鼓逢逢過林際,
醉插山花共神戲。
隔鄰雞鳥喜欲狂,
接席兒童笑相詈。
滿爇爐香焚紙錢,
大家再拜祈豐年。
放臣敢道金馬客,
明日扶犁同下田。

Phiên âm

Ngã gia xã công canh tạc chủ,
Cầu tình đắc tình vũ đắc vũ.
Kim xuân tác xã thần cánh hoan,
Trị ngã nhất niên tân bệnh dũ.
Tường hạ tiểu đào hồng mãn chi,
Đường đông nhược liễu thuỳ kim ty.
Xã phạn xuy hương xuất mao ốc,
Lạp tửu nhất khuynh liên sổ chi.
Thổ cổ phùng phùng quá lâm tế,
Tuý tháp sơn hoa cộng thần hý.
Cách lâm kê điểu hỷ dục cuồng,
Tiếp tịch nhi đồng tiếu tương lỵ.
Mãn nhiệt lô hương phần chỉ tiền,
Đại gia tái bái kỳ phong niên.
Phóng thần cảm đạo Kim Mã khách[1],
Minh nhật phù lê đồng há điền.

Dịch nghĩa

Thần nhà ta cày ruộng đào giếng
Cầu nắng được nắng mưa được mưa
Xuân nay làm lễ tế thần càng vui
Vào lúc ta ốm một năm vừa khỏi
Bên tường cây đào nhỏ ra hoa rực rỡ
Bờ đê bên sông liễu tha thướt buông mành
Mùi cơm quê thơm lựng toả qua mái tranh
Rượu cúng đem uống rót liền mấy chén
Tiếng trống bùng bùng ở trong rừng
Uống rượu say cài hoa rừng vào đầu cùng đùa với thần
Ngoài bìa rừng chim gà vui cuống quýt
Trẻ con ngồi ăn cỗ cười nói chửi nhau
Lò hương đầy đốt theo tiền giấy
Mọi người vào lậy cầu được mùa
Bề tôi bị thải hồi, không dám nhận là khách kim mã
Ngày mai vác cày cùng xuống ruộng

Bản dịch của Lê Xuân Khải

Thần nhà ta cày sâu đào giếng
Muốn cầu mưa hay nắng được ngay
Mùa tế xuân xã năm nay
Vào lúc ta đã vừa hay bệnh lành
Đào bên tường đỏ cành chi chít
Liễu bờ đê tha thướt buông mành
Mùi cơm thơm lựng mái tranh
Rượu cúng đem rót nghiêng bình uống chung
Nghe trong rừng bập bùng trống đất
Vui cùng thần đầu dắt đầy hoa
Nhà bên rộn tiếng chim gà
Trẻ con ăn cỗ cười đùa chửi nhau
Lò hương đầy đốt theo tiền giấy
Mọi người vào cầu bái được mùa
Khách kim mã đã thải sa
Ngày mai cày cuốc cùng ra xuống đồng
Xuân xã là lễ cử hành trước và sau xuân phân, đề cầu mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu. Vị thần đó gọi là Xã Công (thần thổ địa).

[1] Kim Mã là tên cửa cung triều Hán. Thời Hán phàm những người được chiếu vời vào kinh, đều gọi là ‘đãi chiếu công xa’ (tên quan), trong đó người có tài năng đặc biệt thì gọi là đãi chiếu Kim Mã môn, sau dùng chung chỉ triều đình. Kim Mã khách là quan của triều đình.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Trình Mẫn Chính » Xuân xã dao