29/03/2024 19:34Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tông phất tử
棕拂子

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 14/02/2015 10:53

 

Nguyên tác

棕拂且薄陋,
豈知身效能。
不堪代白羽,
有足除蒼蠅。
熒熒金錯刀,
擢擢朱絲繩。
非獨顏色好,
亦用顧盼稱。
吾老抱疾病,
家貧臥炎蒸。
咂膚倦撲滅,
賴爾甘服膺。
物微世競棄,
義在誰肯征。
三歲清秋至,
未敢闕緘藤。

Phiên âm

Tông phất thả bạc lậu,
Khởi tri thân hiệu năng.
Bất kham đại bạch vũ,
Hữu túc trừ thương nhăng.
Huỳnh huỳnh kim thố đao,
Trạc trạc chu ti thằng.
Phi độc nhan sắc hảo,
Diệc dụng cố phán xưng.
Ngô lão bảo tật bệnh,
Gia bần ngoạ viêm chưng.
Táp phu quyện phác diệt,
Lại nhĩ cam phục ưng.
Vật vi thế cánh khí,
Nghĩa tại thuỳ khẳng trưng.
Tam tuế thanh thu chí,
Vị cảm khuyết giảm đằng.

Dịch nghĩa

Cây co vốn thô sơ thấp hèn,
Không biết rằng cái thân nó lại có nhiều công dụng.
Không thay thế nổi lông chim trắng (làm quạt lông),
nhưng đủ để trừ nhặng xanh.
Sáng loáng dao mạ vàng,
Lùng nhùng sợi dây tơ đỏ.
Không phải chỉ có sắc mà thôi,
Mà còn dùng sao cho xứng với dáng nhìn nữa.
Ta già thân mang bệnh tật,
Nhà nghèo nằm nơi nóng nực.
Rát da lại thêm mệt vì đập chết ruồi muỗi,
Nhờ vào mi nên ta giữ mãi trong lòng.
Cái đồ vật không quí mấy nên người đời thường bỏ xó,
Cái nghĩa do nơi người cần đến nó hay không.
Hàng năm cứ khi thu về,
Không giám quên việc gói cất cái dây chằng.

Bản dịch của Phạm Doanh

Quạt lá thân phận hèn,
Không biết nó hữu dụng.
Chẳng thể thay quạt lông,
Nhưng đủ đuổi ruồi nhặng.
Sáng loáng dao mạ vàng,
Dây đỏ cột lủng lẳng.
Chẳng những khuôn mặt xinh,
Mà còn con mắt lắng.
Ta già, bệnh rề rề,
Nhà nghèo nằm bức nóng.
Rát da, phe phẩy đừ,
Nhờ mày, giữ trong bụng.
Vật mọn đáng bỏ đi,
Nghĩa do người sử dụng.
Hàng năm cứ thu về,
Gom dây há chểnh mảng.
(Năm 763)

Tiêu đề chữ Hán có bản chép là 稯拂子.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Tông phất tử