15/05/2024 23:43Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi Vanachi vào 05/03/2024 21:53
Nguyên tác
雙峯峻峙宛分茅，
別厰乾坤最邃嶠。
蓊鬱椿萱欣並茂，
嶙峋岵屺仰彌高。
迎風花舞斑斕色，
瀑布泉篩旨美膠。
使遠遊人瞻望處，
解將竹石感劬勞。
Phiên âm
Song phong tuấn trĩ uyển phân mao[1],
Biệt xưởng càn khôn tối thuý kiêu.
Ông uất xuân huyên hân tịnh mậu,
Lân tuân Hỗ Dĩ[2] ngưỡng di cao.
Nghinh phong hoa vũ ban lan sắc,
Bộc bố tuyền si chỉ mỹ giao.
Sứ viễn du nhân chiêm vọng xứ,
Giải tương trúc thạch cảm cù lao.Dịch nghĩa
Hai ngọn núi cao vút rõ ràng chia ra hai bên,
Đất trời ở nơi này thật là thâm sâu huyền diệu.
Cỏ huyên, cây xuân vẫn um tùm tươi tốt.
Thăm thẳm núi Hỗ núi Dĩ còn cao vòi vọi.
Gặp gió hoa lay động thành sắc loang lổ,
Thác nước chảy xuống từng sợi nhỏ kết lại với nhau.
Người đi sứ đường xa ngẩng lên nhìn,
Đá và trúc cũng biết được công lao cha mẹ.Bản dịch của Ngô Đức Thọ
Núi cao đôi ngọn chỗ phân mao,
Đây đất trời riêng thật thẳm sâu.
Trùm toả thông huyền đều tươi tốt,
Lớp tầng Hồ, Dĩ ngóng càng cao.
Múa hoa đón gió làn non đẹp,
Suối róc ghềnh tuôn vị ngọt ngào.
Đây chốn người đi còn ngóng lại,
Hay chăng tre đá cảm cù lao.
Dịch nghĩa của Nguyễn Duy Chính.
Đầu năm Kỷ Dậu (1789), Quang Trung đánh tan quân Thanh, vua Lê Chiêu Thống theo quân Thanh chạy sang Trung Quốc. Lê Quýnh và nhóm tham mưu của ông sang Trung Quốc lần thứ hai để cầu viện nhà Thanh động binh thứ hai sang đánh Tây Sơn. Tháng tám năm đó, Lê Quýnh cùng bọn Ðoàn Vượng cả thảy 29 người đi theo ngả Ải Ðiếm, châu Ninh Minh để vào nội địa.
Núi Công Mẫu nay ở giáp biên giới Lạng Sơn của nước ta. Công Mẫu nguyên nghĩa là cha và mẹ nên bài thơ nhắc đến công lao bú mớm.
[1] Chỉ chỗ núi phân cách địa giới hai nước. Người xưa cho rằng những nơi ranh giới tự nhiên đó ngọn cỏ tranh ngả về hai phía khác nhau.
[2] Tên hai ngọn núi nói đến trong Kinh thi, chỉ ý thương cha mẹ.