Chuỷ thủ

匕首

Kinh Kha 荊軻 người tộc Khương, họ Khánh 慶 (xưa Kinh 荊 và Khánh 慶 đọc giống nhau), là một thích khách quê Triều Ca (nay là Hạc Bích, Hà Nam), người nước Vệ cuối thời Chiến Quốc, cũng được gọi là Khánh Khanh 慶卿, Kinh Khanh 荊卿, Khánh Kha 慶軻. Tính hiệp nghĩa, thích đánh kiếm, du lịch qua nước Yên được Thái tử Đan 太子丹 trọng dụng. Thời đó nước Tần đã phá được nước Triệu, chuẩn bị đem quân sang đánh nước Yên, Thái tử Đan lo sợ, hối thúc Kinh Kha vào ám sát vua Tần. Kinh Kha đưa ra kế dâng nước Tần vùng đất Đốc Cương 督亢 của Yên và thủ cấp của Phàn Ô Kỳ 樊於期, một danh tướng nhà Tần chống vua Tần, đang chạy trốn tại nước Yên, để có thể tiến sát vua Tần rồi hành thích. Kinh Kha chọn Tần Vũ Dương đi theo phụ, Tần Vũ Dương cũng là một thích khách, đã giết người lúc mới 13 tuổi. Vào đến cung đình nhà Tần, vua Tần (tức Tần Thuỷ Hoàng sau này) tiếp kiến, Kinh Kha được cho lên điện (Tần Vũ Dương buộc phải đứng dưới thềm), đến sát dâng đầu Phàn Ô Kỳ và mở bản đồ Đốc Cương cho vua Tần xem, trong bản đồ có dấu chuỷ thủ, Kinh Kha chộp chuỷ thủ đâm vua Tần, nhưng vua Tần đã thấy nên tránh kịp và rút kiếm chém Kinh Kha bị thương. Kinh Kha và Tần Vũ Dương bị vệ sĩ vua Tần sát hại (vệ sĩ không được phép mang vũ khí trong cung).

[1] Bạn của Kinh Kha, rất giỏi đàn trúc, thường cùng Kinh Kha uống rượu, gõ đàn cho Kinh Kha hát ngoài chợ khi Kinh Kha chưa được tiến cử. Lúc đưa Kinh Kha qua sông Dịch vào đất Tần cũng có mặt Cao Tiệm Ly.
[2] Tức Hoàng Kim đài, do Chiêu Vương nước Yên lập ra để chiêu hiền đãi sĩ, nay còn di chỉ tại xã Cao Lý, huyện Định Hưng, tỉnh Hà Bắc. Kim Đài chỉ nước Yên.
[3] Tức Hầu Doanh, người giữ cửa Di Môn thành Đại Lương nước Nguỵ, được Tín Lăng Quân (tức Nguỵ Vô Kỵ, đại thần của vua Nguỵ) tin dùng. Khi Tần bao vây kinh đô Hàm Đan của Triệu, Triệu cầu cứu Nguỵ đem binh giúp, vua Triệu sai tướng Tấn Bỉ ra quân nhưng dặn từ từ không gấp coi hai bên đánh nhau lưỡng bại câu thương rồi sẽ tiến binh, Tấn Bỉ đóng quân tại Nghiệp Thành, Triệu cho người đến thuyết Tín Lăng Quân, nói nếu không giúp, Triệu đầu hàng Tần, mất Triệu, Nguỵ cũng cũng sẽ Tần đánh chiếm. Hầu Doanh bàn kế đến giết Tấn Bỉ cướp binh phù, Tín Lăng Quân đồng ý, đi cùng tân khách đến Nghiệp Thành gặp Tấn Bỉ nói hoa lên có lệnh tiến binh của vua Nguỵ, nhưng Tấn Bỉ không chịu. Trong đám tân khách của Tín Lăng Quân có Chu Hợi, bạn của Hầu Doanh là một lực sĩ, dùng cây sắt đánh chết Tấn Bỉ. Tín Lăng Quân cướp binh quyền, đem quân đến thẳng Hàm Đan đánh bại quân Tần. Trong đời Tín Lăng Quân, quân Tần bị ông đánh thua hai lần. Khi Tín Lăng Quân đi cùng tân khách đến gặp Tấn Bỉ, Hầu Doanh lấy cớ mình quá già không giúp gì được nên đâm cổ chết dể tiễn chân Tín Lăng Quân lên đường.