20/04/2024 09:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 14/11/2007 07:06
Nguyên tác
荒壘頹垣四百秋，
瓜藤豆蔓放春柔。
碧波已洗陳王恨，
青草難遮沐晟羞。
黃犢雨餘耕古劍，
寒禽月下噪殘樓。
封彊何用勤開闢，
堯舜當年只九州。
Phiên âm
Hoang luỹ đồi viên tứ bách thu,
Qua đằng đậu mạn phóng xuân nhu.
Bích ba dĩ tẩy Trần vương[1] hận,
Thanh thảo nan già Mộc Thạnh[2] tu.
Hoàng độc vũ dư canh cổ kiếm,
Hàn cầm nguyệt hạ táo tàn lâu.
Phong cương hà dụng cần khai tịch?
Nghiêu Thuấn đương niên chỉ cửu châu[3]!Dịch nghĩa
Luỹ hoang, tường thành sụt lở, đã trải qua bốn trăm năm
Dưa leo, đậu quấn gặp mùa xuân đang phô vẻ mềm mại tốt tuơi
Sóng biếc đã rửa sạch mối hận của vua Trần
Cỏ xanh khó che nổi mối hận của Mộc Thạnh
Sau mưa, bò vàng cày lật đất, lộ ra thanh kiếm xưa
Dưới trăng, chim lạnh nhao nhác trong toà lầu đổ nát
Cần gì phải ra sức mở rộng bờ cõi
Nghiêu Thuấn thuở trước cũng chỉ có chín châuBản dịch của Lê Thế Vinh
Hơn bốn trăm năm cuộc bể dâu:
Đậu, dưa, tươi tốt lấn bên nhau[4]...
Sóng tràn lâng sạch hờn Trần đế,
Cỏ rậm khôn che thẹn Mộc hầu!
Trâu kéo ruộng mưa tròi cổ kiếm[5],
Chim run bóng nguyệt nép tàn lâu.
Ai về nhắn lũ xâm lăng nọ:
Tiếng dậy Đường Ngu chỉ chín châu!
Thành Cổ Lộng do Mộc Thạnh, tướng nhà Minh xây ở Ninh Bình.
[1] Tức Trần Giản Định, vua đầu tiên của nhà Hậu Trần. Vua đã cùng Đặng Tất đánh thắng quân Minh ở trận Bô Cô, Ninh Bình.
[3] Chỉ bờ cõi của Trung Quốc, gồm các châu: Ký, Duyện, Thanh, Từ, Dương, Kinh, Dự, Lương, Ung.
[2] Nguyên chú của Lê Quý Đôn: Tên một vị tướng nhà Minh khi thua trận chạy về thành này.
[4] Nguyên chú của Lê Quý Đôn: Trong thành dưa rất ngon và đậu cũng có nhiều.
[5] Nguyên chú của Lê Quý Đôn: Người trong thôn xóm thỉnh thoảng cày đất bắt được thanh gươm cổ.