29/03/2024 17:18Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Khánh Hoà đạo trung
慶和道中

Tác giả: Nguyễn Thông - 阮通

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 22/05/2009 21:28

 

Nguyên tác

銅柱摧殘十六朝,
天衣古塔倚層霄。
山盤香樹鐘秀氣,
海拍懸崖泄怒潮。
一路松篁驕虎豹,
數家煙火集漁樵。
占還遺跡空回首,
雲裏梯田擢黍苖。

Phiên âm

Đồng trụ[1] tồi tàn thập lục triều,
Thiên Y cổ tháp[2] ỷ tằng tiêu.
Sơn bàn hương thụ[3] chung tú khí,
Hải phách huyền nhai tiết nộ triều.
Nhất lộ tùng hoàng kiêu hổ báo,
Sổ gia yên hoả tập ngư tiều.
Chiêm Hoàn[4] di tích không hồi thủ,
Vân lý thê điền trạc thử miêu.

Bản dịch của Nguyễn Văn Dũng Vicar

Đồng trụ bao triều nát chốn đây
Thiên Y tháp cổ dựa tầng mây.
Cây trầm núi bọc chuông thần khí
Triều vỗ bờ treo sóng bạc đầy.
Một lối trúc tùng kinh hổ báo
Mấy nhà lửa khói củi chài quây.
Hoàn Chiêm di tích cao đầu ngoái,
Ruộng lúa bậc thang vút tới mây.
[1] Sách Phú Yên địa chí ngờ rằng Mã Viện có trồng cột đồng ở núi Đại Lãnh.
[2] Ngôi tháp bằng gỗ trước kia thờ nữ vương Jagadharma (công chúa Tchou Koti hay Thiên Y Thánh Mẫu), cai trị Lâm Ấp từ năm 646 đến năm 653, được vua Prithi Indravarman cho xây dựng lại bằng vật liệu cứng tại Aya Tră (Nha Trang) khoảng sau năm 757, trên một ngọn đồi cao cạnh cửa sông Cái, xóm Bóng, nay thuộc phường Vĩnh Phước, để thờ tượng nữ thần Bhagavati (bằng vàng). Năm 774, quân Nam Đảo (Java, Indonesia) vào cướp phá. Đền Po Nagar, bị quân Nam Đảo phá huỷ, sau đó được Satyavarman cho dựng lại bằng gạch, năm 784 thì hoàn thành và tồn tại cho tới ngày nay.
[3] Đất Khánh Hoà có giống trầm hương quý là cây kỳ nam dược tính cao.
[4] Tên quốc gia hình thành trên cơ sở Lâm Ấp tan rã. "Hoàn" chỉ vương quốc Hoàn Vương quốc 環王國, tiếng Chăm là Panduranga, do vua Prithi Indravarman (757-774) lập năm 757, tồn tại tới năm 859, sau khi nhiều lần bị đế quốc Angkor tiến đánh Hoàn Vương quốc, chiếm nhiều vùng đất rộng lớn dọc tả ngạn sông Đồng Nai, đôi khi còn băng cao nguyên Langbian đột nhập vào lãnh thổ Panduranga cướp phá. Vikrantavarman III mất năm 854, không người kế tự, nội bộ triều đình xảy ra tranh chấp. Năm 859, một vương tôn có nhiều chiến công, tên là Laksmindra Bhumisvara Gramasvamin, được triều thần đưa lên ngôi, hiệu Indravarman II. Quốc hiệu Campapura (đất nước của người Chăm - theo tiếng Phạn cổ), tiếng Việt là Chiêm Thành hay Chiêm Bà, tiếng Tây phương là Champa.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Thông » Khánh Hoà đạo trung