20/04/2024 01:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Đế kinh thiên
帝京篇

Tác giả: Lạc Tân Vương - 駱賓王

Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Sơ Đường
Đăng bởi Vanachi vào 30/06/2005 23:41

 

Nguyên tác

山河千里國,
城闕九重門。
不睹皇居壯,
安知天子尊。

皇居帝裏崤函穀,
鶉野龍山侯甸服。
五緯連影集星躔,
八水分流橫地軸。
秦塞重關一百二,
漢家離宮三十六。
桂殿嶔岑對玉樓,
椒房窈窕連金屋。
三條九陌麗城隈,
萬戶千門平旦開。
複道斜通鳷鵲觀,
交衢直指鳳凰台。
劍履南宮入,
簪纓北闕來。
聲名冠寰宇,
文物象昭回。

鉤陳肅蘭戺,
璧沼浮槐市。
銅羽應風回,
金莖承露起。
校文天祿閣,
習戰昆明水。
朱邸抗平臺,
黃扉通戚裏。

平臺戚裏帶崇墉,
炊金饌玉待鳴鍾。
小堂綺帳三千戶,
大道青樓十二重。
寶蓋雕鞍金絡馬,
蘭窗繡柱玉盤龍。
繡柱璿題粉壁映,
鏘金鳴玉王侯盛。

王侯貴人多近臣,
朝遊北裏暮南鄰。
陸賈分金將宴喜,
陳遵投轄正留賓。
趙李經過密,
蕭朱交結親。

丹鳳朱城白日暮,
青牛紺幰紅塵度。
俠客珠彈垂楊道,
倡婦銀鉤采桑路。

倡家桃李自芳菲,
京華遊俠盛輕肥。
延年女弟雙鳳入,
羅敷使君千騎歸。
同心結縷帶,
連理織成衣。
春朝桂尊尊百味,
秋夜蘭燈燈九微。
翠幌珠簾不獨映,
清歌寶瑟自相依。
且論三萬六千是,
寧知四十九年非。

古來榮利若浮雲,
人生倚伏信難分。
始見田竇相移奪,
俄聞衛霍有功勳。
未厭金陵氣,
先開石槨文。
朱門無復張公子,
灞亭誰畏李將軍。
相顧百齡皆有待,
居然萬化咸應改。
桂枝芳氣已銷亡,
柏梁高宴今何在。

春去春來苦自馳,
爭名爭利徒爾為。
久留郎署終難遇,
空掃相門誰見知。

當時一旦擅豪華,
自言千載長驕奢。
倏忽摶風生羽翼,
須臾失浪委泥沙。
黃雀徒巢桂,
青門遂種瓜。

黃金銷鑠素絲變,
一貴一賤交情見。
紅顏宿昔白頭新,
脫粟布衣輕故人。

故人有湮淪,
新知無意氣。
灰死韓安國,
羅傷翟廷尉。
已矣哉,
歸去來。
馬卿辭蜀多文藻,
揚雄仕漢乏良媒。
三冬自矜誠足用,
十年不調幾邅回。
汲黯薪逾積,
孫弘閣未開。
誰惜長沙傅,
獨負洛陽才。

Phiên âm

Sơn hà thiên lý quốc,
Thành khuyết cửu trùng môn.
Bất đổ hoàng cư tráng,
An tri thiên tử tôn.

Hoàng cư đế lý Hào Hàm Cốc,
Thuần dã Long sơn hầu điện phục.
Ngũ vĩ liên ảnh tập tinh triền,
Bát thuỷ phân lưu hoành địa trục.
Tần tái trùng quan nhất bách nhị,
Hán gia ly cung tam thập lục.
Quế điện khâm sầm đối ngọc lâu,
Tiêu phòng yểu điệu liên kim ốc.
Tam điều cửu mạch lệ thành ôi,
Vạn hộ thiên môn bình đán khai.
Phức đạo tà thông Chi Thước quán,
Giao cù trực chỉ Phụng Hoàng đài.
Kiếm lý nam cung nhập,
Trâm anh bắc khuyết lai.
Thanh danh quán hoàn vũ,
Văn vật tượng chiêu hồi.

Câu trần túc lan sĩ,
Bích chiểu phù hoè thị.
Đồng vũ ứng phong hồi,
Kim hành thừa lộ khởi.
Hiệu văn Thiên Lộc các,
Tập chiến Côn Minh thuỷ.
Chu để kháng bình đài,
Hoàng phi thông thích lý.

Bình đài thích lý đới sùng dung,
Xuy kim soạn ngọc đãi minh chung.
Tiểu đường ỷ trướng tam thiên hộ,
Đại đạo thanh lâu thập nhị trùng.
Bảo cái điêu an kim lạc mã,
Lan song tú trụ ngọc bàn long.
Tú trụ tuyền đề phấn bích ánh,
Thương kim minh ngọc vương hầu thịnh.

Vương hầu quý nhân đa cận thần,
Triêu du bắc lý mộ nam lân.
Lục giả phân kim tương yến hỷ,
Trần Tuân đầu hạt chính lưu tân.
Triệu, Lý kinh quá mật,
Tiêu, Chu giao kết thân.

Đan phượng chu thành bạch nhật mộ,
Thanh ngưu cám hiến hồng trần độ.
Hiệp khách châu đàn thuỳ dương đạo,
Xướng phụ ngân câu thái tang lộ.

Xướng gia đào lý tự phương phi,
Kinh hoa du hiệp thịnh khinh phì.
Diên Niên nữ đệ song phụng nhập,
La Phu sứ quân thiên kỵ quy.
Đồng tâm kết lũ đới,
Liên lý chức thành y.
Xuân triêu quế tôn tôn bách vị,
Thu dạ lan đăng đăng cửu vi.
Thuý hoảng châu liêm bất độc ánh,
Thanh ca bảo sắt tự tương y.
Thả luân tam vạn lục thiên thị,
Ninh tri tứ thập cửu niên phi.

Cổ lai vinh lợi nhược phù vân,
Nhân sinh ỷ phục tín nan phân.
Thuỷ kiến Điền Đậu tương di đoạt,
Nga văn Vệ Hoắc hữu công huân.
Vị yếm Kim Lăng khí,
Tiên khai thạch quách văn.
Chu môn vô phục Trương công tử,
Bá đình thuỳ uý Lý tướng quân.
Tương cố bách linh giai hữu đãi,
Cư nhiên vạn hoá hàm ưng cải.
Quế chi phương khí dĩ tiêu vong,
Bách lương cao yến kim hà tại?

Xuân khứ xuân lai khổ tự trì,
Tranh danh tranh lợi đồ nhĩ vi.
Cửu lưu Lang Thự chung nan ngộ,
Không tảo tướng môn thuỳ kiến tri.

Đương thời nhất đán thiện hào hoa,
Tự ngôn thiên tải trường kiêu xa.
Thúc hốt đoàn phong sinh vũ dực,
Tu du thất lãng uỷ nê sa.
Hoàng tước đồ sào quế,
Thanh môn toại chủng qua.

Hoàng kim tiêu thước tố ty biến,
Nhất quý nhất tiện giao tình hiện.
Hồng nhan túc tích bạch đầu tân,
Thoát túc bố y khinh cố nhân.

Cố nhân hữu nhân luân,
Tân tri vô ý khí.
Hôi tử Hàn An Quốc,
La thương Địch Đình uý.
Dĩ hỹ tai,
Quy khứ lai.
Mã Khanh từ Thục đa văn tảo,
Dương Hùng sĩ Hán phạp lương môi.
Tam đông tự căng thành túc dụng,
Thập niên bất điệu kỷ chiên hồi.
Cấp Ảm tân du tích,
Tôn Hoằng các vị khai.
Thuỳ tích Trường Sa phó,
Độc phụ Lạc Dương tài.

Bản dịch của Bùi Hạnh Cẩn

Non sông ngàn dặm nước
Chín tầng cửa đế đô
Không xem cung điện lớn
Đâu biết đất nhà vua

Cung điện nhà vua Hào Hàm Cốc
Nội Thuần núi Long chầu bốn phương
Năm sao liền bóng ngời ánh sáng
Tám sông chia dòng chảy vắt ngang.
“Một chống trăm” ải Tần hiểm trở
Ba mươi sáu cung thời Hán hoàng
Điện quế nguy nga đối lầu ngọc
Phòng tiêu mỹ lệ nối nhà vàng.
Ba khu chín ngả đẹp thành dài
Muôn nhà ngàn cửa bừng sớm mai
Lâu đài san sát quán Chi Thước
Đường quan thẳng tới Phượng Hoàng đài.
Tể tướng cung nam tới
Văn quan cửa bắc mời
Tiếng tăm nhất thiên hạ
Văn vật sóng sông trời

Quan võ thềm lan canh
Hồ ngọc hoè rợp chợ
Chim đồng theo gió xoay
Chậu vàng trông móc rỏ.
Gác Thiên Lộc bình văn
Đầm Côn Minh luyện võ
Lầu son chen đài cao
Dinh tướng thông nội ngự

Đài cao, nội ngự cao sừng sững
Mâm vàng, tiệc ngọc gọi chuông rung
Phòng buông rèm lụa ba ngàn hộ
Đường lớn lầu hoa ngó chập trùng
Lọng báu yên thêu vàng nhạc ngựa
Cửa lan cột vẽ ngọc thần rồng
Cột vẽ giường châu tường trắng ánh
Rung vàng lắc ngọc vương hầu đông.

Vương hầu sang trong nhiều cận thần
Sáng chơi mạn bắc chiều dạo nam
Chia vàng mở tiệc vui Lục Giả
Tháo xe lưu bạn nhớ Trần Tuân
Triệu, Lý luôn qua lại
Tiêu, Chu kết tình thân.

Tường phượng thành son chiều bóng đổ
Trâu đen, xe hồng, đường bụi đỏ
Hiệp sĩ đạn ngọc rặng liễu buông
Bên đường hái dâu rèm ca nữ

Nhà hát mận đào mọc xum xuê.
Khách chơi giàu sang chật kinh kỳ
Em gái Diên Niên vào điện ngự
Sứ quân áo là ngàn ngựa về
Đồng lòng kết giải lụa
Liền sợi dệt xiêm y
Sớm xuân chén quế thơm trăm vị
Đêm thu đèn lan rạng bốn bề
Màn thắm rèm châu buông lấp loáng
Tiếng đàn giọng hát êm tai nghe
Ví nói “ba vạn sáu ngàn” đúng
Bốn chín tuổi sai nào hay chi.

Xưa nay danh nợi như mây bồng
Đời người hoạ phúc gốc cùng chung
Mới hay Điền, Đậu hiềm thù lớn
Lại nghe Vệ, Hoắc đều có công.
Kim Lăng thế chưa chán
Quách đá đã khắc văn
Cửa son đâu nữa Trương công tử
Bá Đình ai sợ Lý tướng quân
Nhìn nhau trăm năm đều có kỳ
Muôn vật biến hoá nên thay đổi
Phấn son hương sắc đã tiên tan
Yến tiệc Bách Lương giờ ai nói.

Xuân đến xuân đi qua vùn vụt
Tranh danh đoạt lợi chuyện suông trò
Ở lâu Lang Thự sao khó gặp
Quét hoài cửa tướng ai biết cho.

Thuở ấy một sớm khoe hào hoa
Tự cho ngàn năm mãi kiêu sa
Chốc lát gió đông mọc vây cánh
Phút giây bùn đất khác chi mà
Sẻ làm tổ cây quế
Cửa đông đi trồng dưa.

Vàng bạc tan nát, tơ trắng ố
Một sang một hèn tình nghĩa rõ
Má hồng đầu bạc chả bao năm
Cơm lứt áo vải khinh cố nhân.

Cố nhân cũng thăng trầm
Bạn mới không ý khí
Tro bụi thân Hàn An
Lưới giăng cửa Địch uý.
Quá lắm rồi
Về đi thôi
Mã khanh bỏ Thục tài thơ phú
Dương Hùng làm quan ai nâng đỡ
Ba đông tự khoe học đã thành
Mười năm ở yên bao lỡ dở.
Chất củi chuyện Cấp Ảm
Chưa mở gác Tôn Hoằng
Thấy Trường Sa ai tiếc
Riêng phụ tài Lạc Dương.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Lạc Tân Vương » Đế kinh thiên