29/03/2024 08:09Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Phụng hoạ ngự chế “Quân minh thần lương”
奉和御製君明臣良

Tác giả: Thân Nhân Trung - 申仁忠

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Nguyễn Đông Ngạn vào 25/04/2010 00:59

 

Nguyên tác

神功聖德妙難名,
丕緒光承集大成。
郁郁周文敦禮樂,
桓桓殷武詰戎兵。
發揮麗藻霞雲爛,
增賁微臣父子榮。
仰誦不勝銘感意,
誓殫中赤贊隆平。

Phiên âm

Thần công thánh đức diệu nan danh,
Phi tự quang thừa tập đại thành.
Úc úc Chu văn[1] đôn lễ nhạc,
Hoàn hoàn Ân vũ cật nhung binh.
Phát huy lệ tảo hà vân[2] lạn,
Tăng bí vi thần phụ tử vinh.
Ngưỡng tụng bất thăng minh[3] cảm ý,
Thệ đàn trung xích tán long bình.

Dịch nghĩa

Công đức to lớn như thần thánh của nhà vua khó mà kể được,
Nhà vua nối nghiệp vẻ vang cha ông, và mở mang ngày càng vĩ đại.
Nghi thức lễ nhạc rực rỡ, so với đời Chu,
Lực lượng quân sự hùng hậu, sánh với đời Ân.
Văn chương phát huy như rong tảo xanh tươi, rực rỡ tựa ráng mây,
Làm sáng thêm kẻ bầy tôi nhỏ mọn, khiến cha con thêm vinh hiển.
Ngẩng đọc bài thơ của nhà vua khôn xiết cảm xúc,
Thề mang hết tấc lòng son giúp cho nền thái bình thịnh trị.

Bản dịch của Hùng Nam Yến

Công đức thánh thần khó tả thay,
Kế thừa nghiệp lớn rạng xưa nay.
Văn so Chu nọ, lễ nghi thịnh,
Võ sánh Ân kia, binh giáp đầy.
Chữ nghĩa phát huy mây ráng tỏ,
Cha con phụng sự đội ơn dày.
Kính xem thơ thánh lòng rung động,
Nguyện dốc trung kiên dựng nghiệp dài.
Bài này được vua phê là: “Lời nói thuận”.

[1] Văn ở đây chỉ văn hiến, lễ nghi, trong đó có cả văn chương.
[2] Rong tảo, mây ráng, đều chỉ văn chương. Xem thêm chú thích bài Quân minh thần lương 君明臣良 của Lê Thánh Tông.
[3] Trong câu này, GS. Bùi Văn Nguyên chú rằng: ở phần nguyên văn chữ Hán, thiếu mất một chữ thứ năm trước chữ “cảm”, xin điền tạm chữ “đồng” 同 cho có nghĩa, và để trong dấu ngoặc đơn. Ở đây chúng tôi theo cuốn sách của nhà Hán học Lâm Giang dùng chữ “minh” 銘 với nghĩa: “ghi nhớ không quên”, như “minh cảm” 銘感, cảm in vào lòng không bao giờ quên.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Thân Nhân Trung » Phụng hoạ ngự chế “Quân minh thần lương”