Chức phận kẻ trượng phu

Có bản chép như sau:

Vũ trụ chức phận nội,
Đấng trượng phu một túi kinh luân.
Thượng vị đức, hạ vị dân,
Sắp hai chữ “quân thân” mà gánh vác.
Có trung hiếu nên đứng trong trời đất,
Không công danh thà nát với cỏ cây.
Chí tang bồng hồ thỉ dạ nào khuây,
Phải hăm hở ra tài kinh tế.
Người thế trả nợ đời là thế,
Của đồng lần thiên hạ tiêu chung.
Hơn nhau hai chữ anh hùng.

Bản trên Nam Phong tạp chí (số 132):

Vũ trụ nội phận sự,
Người trượng phu hai chữ kinh luân.
Thượng vị đức, hạ vị dân,
Sắp hai chữ “quân dân” làm gánh vác.
Trung là hiếu đứng trong trời đất,
Hội công danh so tế ngộ rồng mây.
Chí tang bồng hồ thỉ dạ nào khuây,
Hăm hở phải ra tài kinh tế.
Người là thế, nợ đời là thế,
Của đồng lần thiên hạ vốn là chung.
Khác nhau là chữ anh hùng.

[1] Chức phận mình ở trong vũ trụ.
[2] Trong việc kéo tơ, lấy tơ chia ra gọi là kinh, hợp những sợi tơ lại mà se thì gọi là luân (chỉ những người giỏi việc chính trị).
[3] Chữ Hán: 上為德下為民. Nghĩa: Trên vì người có đức (tức vua), dưới vì dân hưng lợi.
[4] Cung bằng gỗ dâu, tên bằng cỏ bồng. Theo Lễ Kinh: cha mẹ mới sinh con trai, lấy cung tên bằng gỗ dâu và tên bằng cỏ bồng treo ở ngoài cửa, có ý mong cho con mình sau này lấy cung tên làm nên sự nghiệp vang thiên hạ.
[5] Từ cụm từ “Kinh bang tế thế” (giúp nước cứu đời).