19/04/2024 12:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 19/02/2006 07:33
Nguyên tác
夫子何為者？
栖栖一代中。
地猶鄹氏邑，
宅即魯王宮。
歎鳳嗟身否，
傷麟怨道窮。
今看兩楹奠，
當與夢時同。
Phiên âm
Phu tử hà vi giả?
Thê thê nhất đại trung.
Địa do Châu[1] thị ấp,
Trạch tức Lỗ vương cung[2].
Thán phụng[3] ta thân bĩ,
Thương lân[4] oán đạo cùng.
Kim khan lưỡng doanh[5] điện,
Đương dữ mộng thời đồng.Dịch nghĩa
Phu tử đã trở thành nhà gì?
Dừng chân, dừng chân trong một đời
Đất thuộc ấp Châu Thị
Nhà ở thuộc cung vua Lỗ
Khổ tiếc phượng, than thân
Thương xóm giềng, oán đạo tận
Nay thấy hai ngôi điện
Thật và mộng cùng như nhau.Bản dịch của Trần Trọng Kim
Khổng phu tử đã làm gì,
Một đời vội vã đi về những đâu.
Quê hương ở ấp họ Châu,
Nhà xưa cung điện Lỗ hầu bao vi.
Than thân tiếc phượng lâm nguy,
Thương lân oán đạo suy vi khốn cùng.
Nay xem miếu mạo tôn sung,
Rõ như trong mộng thật không khác gì!
[1] Làng của Khổng Tử, bây giờ là huyện Khúc Phụ, tỉnh Sơn Đông.
[2] Vua Lỗ định phá nhà cũ của Khổng Tử để làm cung điện, nhưng khi lên nhà nghe thấy có tiếng vàng đá, tơ trúc, bèn thôi không phá nữa.
[3] Khổng Tử có làm bài ca: “Đường Ngu chi thế hề lân phụng dụ, Kim phi kỳ thời hề lai hà cầu” (Thời Đường Ngu có lân phụng lại, Bây giờ không phải đúng thời lại làm gì nhĩ).
[4] Tương truyền khi Khổng Tử sinh có con lân xuất hiện. Lúc đang soạn sách Xuân Thu, nghe tin có người bắt được con lân què, bèn than rằng: Đạo ta cùng rồi. Rồi ngưng việc biên soạn sách.
[5] Khổng Tử nói với Tử Cống: “Đêm qua ta chiêm bao thấy ngồi giữa hai cây trụ, là nơi người Ân đặt thần, mà ta lại là người Ân. Ôi đấng minh vương không dấy, trong thiên hạ ai là người biết tôn đạo ta? Chắc ta sắp chết.” Rồi ông ngoạ bệnh, và bảy ngày sau thì mất.