29/03/2024 14:30Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Phiếm chu ngoạn nguyệt (Giong thuyền chơi trăng)

Tác giả: Hồ Xuân Hương - 胡春香

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 21/06/2006 11:35

 

Hà đông[1] một dải nước trong veo,
Lãng đãng thuyền tình chở nặng chèo.
Gợn sóng nhấp nhô tăm cá lội,
In dòng chấp chới mảnh trăng gieo.
Muốn trôi thơ lá[2] mà than thở,
Phải mượn tin băng[3] để dập dìu.
Cây cỏ thêm buồn lòng nước cũ,
Ái ân lạnh lẽo biết bao nhiêu.
(Theo bản khắc 1914)

Theo bản khắc 1914, tựa đề nguyên chữ Hán Phiếm chu ngoạn nguyệt (Giong thuyền chơi trăng), phần thơ là chữ Nôm.

Khảo dị:

- Bản Xuân Hương thi vịnh
Phiếm chu

Hà đông một dải nước trong veo,
Lãng đãng thuyền tình chở nặng chèo.
Dợn sóng nhấp nhô tăm cá lội,
In dòng lấp lánh mảnh trăng gieo.
Muốn trôi thơ lá mà than thở,
Phải mượn tin băng để dập dìu.
Cây cỏ thêm buồn lòng nhạo thuỷ,
Ái ân lạnh lẽo biết bao nhiêu.

[1] Chỉ dòng sông phía đông Hà Nội, tức Nhĩ Hà. Văn bản Đại Nam đối thi có bài này và lời dẫn chữ Hán: “Hà đông tức Nhĩ Hà giang dã. Tích Xuân Hương suất tiểu hoa nô ngũ lục nhân, thuyền nhất kiện, phóng du ư Nhĩ Hà giang...” (Hà đông tức sông Nhĩ Hà. Trước đây, Xuân Hương cùng đám hầu gái, với một con thuyền, giong chơi trên Nhĩ Hà...)
[2] Theo truyền thuyết Trung Quốc, vào đời Đường có cung nữ đề thơ trên lá đỏ, rồi thả xuống ngòi nước trong cung cho trôi ra. Có chàng trai bên ngoài tình cờ bắt được chiếc lá ấy. Sau vua cho cung nữ ấy đi lấy chồng thì lại lấy được chàng trai nhặt lá đỏ. Do điển tích này mà văn học cổ dùng cụm từ “thơ lá” để chỉ mối tình ngẫu nhiên thành, hoặc chỉ nỗi u hoài của người con gái.
[3] Theo điển tích Trung Quốc, xưa có người mơ thấy mình đứng trên băng nói chuyện với người ở dưới băng. Thầy đoán mộng giải rằng trên băng là dương, dưới băng là âm, đây là chỉ việc làm mối cho trai gái lấy nhau... Sau văn học cổ dùng các từ “băng nhân”, “băng môi” để chỉ việc mối lái.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Hồ Xuân Hương » Phiếm chu ngoạn nguyệt (Giong thuyền chơi trăng)