27/04/2024 03:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Lâm Xuân Hương vào 15/06/2016 15:06
Nguyên tác
行經闕里自堪傷，
曾嘆東流逝水長。
蘿蔓幾凋荒隴樹，
莓苔多處古宮牆。
三千弟子標青史，
萬代先生號素王。
蕭索風高洙泗上，
秋山明月夜蒼蒼。
Phiên âm
Hành kinh Khuyết lý tự kham thương,
Tằng thán đông lưu thệ thuỷ trường.
La mạn kỷ điêu hoang lũng thụ,
Môi đài đa xứ cổ cung tường.
Tam thiên đệ tử phiêu thanh sử,
Vạn đại tiên sinh hiệu Tố vương.
Tiêu sách phong cao Chu Tứ thượng,
Thu sơn minh nguyệt dạ thương thương.Dịch nghĩa
Đi qua làng Khuyết không nén được nỗi thương cảm;
khi nhớ lời đức Khổng] từng than ngài như dòng sông chảy mãi về đông [ngày đêm không ngừng nghỉ].
Cây la mạn leo trên vài cây hoang dại trên gò;
rong rêu phủ nhiều chỗ trên tường cung cũ.
Ba ngàn đệ tử đã được ghi trong sử xanh;
danh hiệu Tố vương của tiên sinh còn muôn đời.
Gió trên cao dập vùi cảnh tiêu điều trên ngã ba sông Chu & Tứ;
đêm thanh trăng soi sáng trên núi thu.Bản dịch của Nguyễn Minh
Qua làng Khuyết khôn cầm thương cảm
Ngài từng than không giảm ngày đêm
Cây hoang la mạn leo lên
Rong rêu đã phủ tường trên nhiều rồi
Đệ tử giỏi ba ngàn người học
Danh Tố vương ghi khắc muôn đời
Tiêu điều Chu Tứ gió vùi
Đêm thanh trăng rọi trên đồi núi thu.
Khúc Phụ, tên huyện, là quê quán của tác giả, nay thuộc tỉnh Sơn Đông. Khuyết lý, tên làng, trong huyện Khúc Phụ, là nơi Không Tử dạy học trò, đông tới ba ngàn người. Câu 2 dựa trên điển tích trích trong sách Luận Ngữ, chương Tử Hãn, ghi lời Khổng Tử nói trên sông: “Thệ giả như tư phu, bất xá trú dạ”. Tố vương, là vua không ngai, là danh hiệu người đời phong cho Khổng Tử. Chu, Tứ là tên hai sông. Làng Khuyết nằm trên chỗ hai sông này hợp lưu.