20/04/2024 23:24Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi Vanachi vào 06/06/2005 15:55
Nguyên tác
太行之路能摧車，
若比君心是坦途。
巫峽之水能覆舟，
若比君心是安流。
人心好惡苦不常，
好生毛羽惡生瘡。
與君結髮未五載，
豈期牛女為參商。
古稱色衰相棄背，
當時美人猶怨悔。
何況如今鸞鏡中，
妾顏未改君心改。
為君熏衣裳，
君聞蘭麝不馨香。
為君盛容飾，
君看金翠無顏色。
行路難，
難重陳。
人生莫作婦人身，
百年苦樂由他人。
行路難，
難于山，
險于水。
不獨人間夫與妻，
近代君臣亦如此。
君不見：
左納言，
右納史。
朝承恩，暮賜死。
行路難，
不在水，
不在山，
只在人情反覆間！
Phiên âm
Thái Hàng chi lộ năng tồi xa,
Nhược tỉ quân[1] tâm thị thản đồ.
Vu Giáp chi thuỷ năng phúc chu,
Nhược tỉ quân[2] tâm thị an lưu.
Nhân tâm hiếu ố khổ bất thường,
Hiếu sinh mao vũ, ố sinh sang.
Dữ quân kết phát vị ngũ tải,
Khởi kỳ Ngưu Nữ vi Sâm Thương!
Cổ xưng sắc suy tương khí bội,
Đương thì mĩ nhân do oán hối.
Hà huống như kim loan kính trung,
Thiếp nhan vị cải, quân tâm cải!
Vị quân huân y thường,
Quân văn lan xạ bất hinh hương.
Vị quân thịnh dung sức,
Quân khan kim thuý vô nhan sắc.
Hành lộ nan!
Nan trùng trần.
Nhân sinh mạc tác phụ nhân thân,
Bách niên khổ lạc do tha nhân.
Hành lộ nan!
Nan vu sơn,
Hiểm vu thuỷ.
Bất độc nhân gian phu dữ thê,
Cận đại quân thần diệc như thử!
Quân bất kiến:
Tả nạp ngôn,
Hữu nạp sử,
Triêu thừa ân, mộ tứ tử.
Hành lộ nan!
Bất tại thuỷ,
Bất tại sơn,
Chỉ tại nhân tình phản phúc gian!Dịch nghĩa
Đường núi Thái Hàng có thể làm đổ gãy xe
So với lòng chàng, vẫn là đường bằng phẳng.
Dòng nước Vu Giáp có thể lật chìm thuyền
So với lòng chàng, vẫn là dòng sông êm ả.
Lòng chàng yêu ghét khốn nỗi không thường
Yêu, coi như lông cánh; ghét, coi như ghẻ lở.
Kết tóc cùng chàng chưa được năm năm,
Sao đã đến lúc Ngưu Nữ thành ra Sâm Thương?
Người xưa nói khi sắc đẹp tàn phai thì rẫy bỏ,
Bấy giờ người đẹp còn hờn dỗi.
Huống chi ngày nay trong tấm gương loan
Dung nhan em chưa đổi mà lòng chàng thay đổi!
Vì chàng xông hương quần áo,
Chàng nghe lan xạ chẳng thơm tho gì!
Vì chàng chải chuốt hình dung,
Chàng trông châu thuý chẳng đẹp đẽ gì!
Đường đi khó!
Khó tỏ bày!
Trong đời chớ làm thân đàn bà,
Sướng khổ trăm năm đều do tay người khác.
Đường đi khó!
Khó hơn núi!
Khó hơn nước!
Chẳng riêng gì vợ chồng ở trong nhà
Mà vua tôi gần đây cũng thế thôi!
Anh chẳng thấy:
Trái dâng lời,
Phải dâng sử,
Sớm ban ơn, chiều bắt chết.
Đường đi khó:
Không ở nước,
Không ở núi,
Chỉ ở chỗ lòng người tráo trở...Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu
Đường Thái Hàng lật gãy được xe
So lòng chàng đường còn bằng phẳng.
Nước Vu Giáp đánh đắm được thuyền
So lòng chàng sông còn bình lặng.
Lòng chàng yêu ghét thật khôn lường
Yêu cho sung sướng, ghét tai ương
Lấy chàng chưa được năm năm trọn
Đâu ngờ Ngưu Nữ hóa Sâm Thương!
Xưa bảo sắc tàn thì bỏ chối
Bấy giờ người đẹp còn hờn dỗi.
Huống chi bây giờ ngó gương loan
Lòng em chưa đổi, lòng chàng đổi.
Vì chàng xông y thường
Chàng nghe lan xạ chẳng mùi hương.
Vì chàng lo trang điểm
Chàng chê thúy châu không kiều diễm.
Đường đi khó!
Khó tỏ bày!
Chớ làm phận gái trên đời này
Sướng khổ trăm năm kẻ khác xoay!
Đường đi khó!
Khó hơn non!
Khó hơn nước!
Chẳng cứ vợ chồng chốn buồng the
Bây giờ vua tôi cũng một bè
Anh chẳng thấy:
Trái dâng lời,
Phải chép sử.
Sáng ban ơn, chiều xử tử.
Đường đi khó!
Không ở nước!
Không ở non!
Chỉ tại lòng người hay tráo trở.