26/04/2024 11:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Hán
Đăng bởi Vanachi vào 10/02/2006 20:06
Nguyên tác
大風起兮雲飛揚，
威加海內兮歸故鄉，
安得猛士兮守四方。
Phiên âm
Đại phong khởi hề vân phi dương,
Uy gia hải nội hề quy cố hương,
An đắc mãnh sĩ hề thủ tứ phương.Dịch nghĩa
Gió lớn nổi lên chừ, mây bay toả ra,
Thêm oai ở hải nội chừ, trở về quê cũ,
Muốn có được tướng khoẻ chừ, giữ bốn phương.Bản dịch của Huỳnh Minh Đức
Gió lớn dậy hề, mây toả ra
Uy tràn trong nước hề, về quê nhà
Sao được tướng giỏi hề, giữ nước ta.
Bài này được chép trong Sử ký phần Cao Tổ bản kỷ, và Hậu Hán thư phần Cao Đế kỷ nói người đời Hán gọi là Tam hầu chi chương 三侯之章. Nghệ văn loại tụ 藝文類聚 của Âu Dương Tuân 歐陽詢 (557-641) là sách đầu tiên dùng tên Đại phong ca, sau được Nhạc phủ thi tập xếp vào Cầm khúc ca từ, ghi đề là Đại phong khởi 大風起.
Năm 195 tr.CN, Lưu Bang thảo phạt phương nam đánh Hoài Nam vương Anh Bố 英布, trên đường trở về qua nhà ở huyện Bái, mời phụ lão đệ tử ở đây yến ẩm. Trong tiệc có 120 đứa bé ca hát trợ hứng, Lưu Bang gảy đàn làm bài ca này. Bài ca này cũng thể hiện cục diện của ông lúc đương thời, tuy đã có thiên hạ, nhưng chưa củng cố vững chắc được bộ máy chính quyền.