26/04/2024 11:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 16/04/2007 17:26
Nguyên tác
人生十慮九常乖，
盛世誰知有棄才。
坡老昔曾儋耳去，
長庚亦向夜郎來。
文章自古多為累，
詩酒從今且放懷。
會待金雞開赦日，
五雲深處睹蓬萊。
Phiên âm
Nhân sinh thập lự cửu thường quai,
Thịnh thế thuỳ tri hữu khí tài.
Pha lão[1] tích tằng Đam Nhĩ khứ,
Trường Canh[2] diệc hướng Dạ Lang lai.
Văn chương tự cổ đa vi luỵ,
Thi tửu tòng kim thả phóng hoài.
Hội đãi kim kê[3] khai xá nhật,
Ngũ vân[4] thâm xứ đổ Bồng Lai.Dịch nghĩa
Sinh ra ở đời, tính mười điều thường sai đến chín
Buổi thịnh ai biết được chuyện bỏ sót (quên) kẻ tài năng
Pha lão xưa từng đi đày tại Đam Nhĩ
Trường Canh cũng đã phải đến vùng Dạ Lang
Từ xưa văn chương vốn gây nhiều hệ luỵ
Nay ta lại càng trở lại với thơ rượu
Chờ mong ngày mở hội đại xá kim kê
Tại xứ ngũ vân xa thẳm thấy cảnh Bồng LaiBản dịch của Lê Cao Phan
Đời sao mười tính chín khôn thành
Lúc vượng nhân tài bị yểm danh
Phu lão từng đi vùng Đam Nhĩ
Dạ Lang đà đón gót Trường Canh
Văn chương vạn thuở thường gây luỵ
Thơ rượu từ nay tự giải mình
Ân xá mãi chờ khi mở hội
Năm mây vời thấy cảnh bồng doanh.
Khổng Tử, Nhan Uyên và Mạnh Tử, ba bậc thánh hiền của đạo Nho Trung Quốc.
Bài này không thấy in trong sách Nguyễn Trãi toàn tập của Đào Duy Anh.
[1] Già Pha, tức Tô Đông Pha (1037-1101), văn học gia, thư hoạ gia đời Bắc Tống, làm quan đến chức Binh bộ thượng thư, nhưng rồi từ quan, ông bầu rượu ngâm thơ. Có lần bị tội đày ba năm đến quận Đam Nhĩ, nay thuộc tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc).
[2] Một tên riêng của Lý Thái Bạch, thi bá đời thịnh Đường. Từng bị phát vãng đến vùng bộ lạc Dạ Lang (năm 758) nay thuộc Quỳ Châu vì tội theo Vĩnh Vương Lân (con vua Huyền Tông) làm phản.
[3] Gà vàng, nói về sao Thiên Kê, mỗi lần xuất hiện lấp lánh thì có ân xá, một hiện tượng được các đế vương xưa thể theo.
[4] Năm mây, chỉ nơi vua ở và cũng ngụ ý điềm tốt lành.
[] Tên một hòn đảo ở biển Bột Hải, tương truyền có tiên ở, nên được gọi là chỗ có hạnh phúc.