21/04/2024 00:05Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Sinh nhật u cư
生日幽居

Tác giả: Phan Huy Ích - 潘輝益

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi bruce lee vào 27/09/2011 20:13

 

Nguyên tác

三載塵紛靡適居,
桑蓬日月憶吾廬。
青風兩袖頻為客,
暗壁孤燈暫看書。
星雪盈頭成老大,
高華過眼落空噓。
滿山歸翮閒棲止,
慚恨浮生鳥不如。

Phiên âm

Tam tải trần phân mĩ thích cư,
Tang bồng[1] nhật nguyệt ức ngô lư.
Thanh phong lưỡng tụ tần vi khách,
Ám bích cô đăng tạm khán thư.
Tinh tuyết doanh đầu thành lão đại,
Cao hoa quá nhãn lạc không hư.
Mãn sơn quy cách nhàn thê chỉ,
Tàm hận phù sinh điểu bất như.

Dịch nghĩa

Ba năm chạy vạy rối bời, không được ở yên
Gặp ngày tháng tang bồng lại nhớ ngôi nhà của mình
Hai tay áo, đầy gió mát luôn luôn làm khách
Một ngọn đèn bên vách tối, hãy tạm xem sách
Sương tuyết phủ đầy đầu, thành ông già rồi
Cảnh phú quý qua mắt, đều rơi vào hư không
Chim bay về đầy núi đậu đâu cũng được
Thẹn cuộc phù sinh không bằng con chim

Bản dịch của Đỗ Ngọc Toại

Ba năm lận đận ở phương xa
Gặp buổi bồng tang lại nhớ nhà
Đất khách, gió trăng hai túi nặng
Phòng văn, sách vở ngọn đèn hoa
Đầy đầu sương tuyết, già đang tới
Thoáng mắt son vàng cuộc đã qua
Bên núi đàn chim bay lại đậu
Thẹn thay đời sống chúng hơn ta
Nguyên chú: Mùa đông năm Bính Ngọ (1786) tôi theo Vũ Thành Đạo về kinh, hôm sinh nhật đang ở trên quãng đường Sơn Nam; năm Đinh Mùi (1787) kinh thành thất thủ, hôm ấy tôi ở nhờ tại làng Phương Liệt; hôm nay lại lánh nạn ở Ninh Sơn, thế là liền ba năm không được uống rượu mừng sinh nhật.

[1] Nguyên là "tang bồng hồ thỉ". Thời xưa sinh con trai thì dùng cành dâu làm cung, cỏ bồng làm tên; bắn lên trời, xuống đất và bốn phương để biểu thị sau này người con lớn lên sẽ có chí lớn ở bốn phương. Do đó người ta dùng chữ "tang bồng" để nói chí xông pha của nam nhi.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phan Huy Ích » Sinh nhật u cư