27/04/2024 08:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 01/10/2018 23:04
Nguyên tác
何處風光不眼前，
好花爭奈夕陽天。
雙金未比三千字，
錦瑟無端五十弦。
豈有蛟龍曾失水，
本來吟鳥在林泉。
好垂范蠡扁舟興，
買取蘇君負郭田。
Phiên âm
Hà xứ phong quang bất nhãn tiền,
Hảo hoa tranh nại tịch dương thiên.
Song kim[1] vị tỉ tam thiên tự[2],
Cẩm sắt[3] vô đoan ngũ thập huyền[4].
Khởi hữu giao long tằng thất thuỷ[5],
Bản lai ngâm điểu tại lâm tuyền.
Hiếu thuỳ Phạm Lãi thiên chu[6] hứng,
Mãi thủ Tô quân phụ Quách điền[7].Dịch nghĩa
Phong cảnh nơi nao chẳng hiện rõ như đang trước mắt,
Hoa tươi sao chịu được ánh nắng gắt lúc chiều.
Vàng tốt chẳng thể bì được áng văn hay ba nghìn chữ,
Đàn sắt không biết cớ gì những năm mươi dây cung.
Há có biết rồng thiêng cũng có lúc nguy nan vì mất nước,
Vốn đã như con chim hót nơi suối rừng.
Muốn theo học Phạm Lãi thả một lá thuyền trôi đi du ngoạn,
Lại mong mua được ruộng tốt của Tô Tần để tự cày cấy.Bản dịch của Nguyễn Đức Toàn (II)
Phong cảnh nơi đâu chả nhãn tiền,
Hoa tươi sao đọ ánh tà xiên.
Vàng quý chưa bằng ba nghìn chữ,
Đàn sao vô cớ mấy giây phiền.
Há cảnh giao long nguy mất nước,
Vốn là chim hót chốn lâm tuyền.
Muốn theo Phạm Lãi thuyền một lá,
Lại hướng Tô quân một khoảnh điền.
Các câu được trích từ:
- Câu 1. Vương Biểu, Thành minh nhật đăng thành xuân vọng ký Vương sứ quân (câu 2)
- Câu 2. Trương Mật, Xuân nhật lữ bạc Quế Châu (câu 4)
- Câu 3. Dương Sĩ Ngạc, Thù Tây Xuyên Độc Cô thị ngự kiến ký (câu 7)
- Câu 4. Lý Thương Ẩn, Cẩm sắt (câu 1)
- Câu 5. Lý Thương Ẩn, Trùng hữu cảm (câu 5)
- Câu 6. Đàm Dụng Chi, Tống Tăng Trung Phù Nam quy (câu 8)
- Câu 7. Thương Hạo, Túc Sơn dịch (câu 7)
- Câu 8. Lục Quy Mông, Biệt thự hoài quy (câu 8)
[1] Tức “song nam kim” 雙南金, chỉ loại vàng tốt. Đường thi cổ suý: “Kim giả thi viễn ký tuy nam kim chi trách vị khả thử tự” 今者詩遠寄雖南金之責未可此似 (Nay viết thơ gửi đi xa, tuy rằng có vàng tốt quý cũng chẳng sánh bằng).
[2] Chỉ thơ văn trước tác nói chung.
[3] Đàn sắt có tô vẽ như gấm gọi là cẩm sắt.
[4] Sử ký - Phong Thiền thư: Thái đế sai tố nữ gảy đàn sắt 50 dây, tiếng nghe buồn thảm, đế bèn phá đàn làm 25 dây, về sau dùng điển này để tả khúc điệu bi thương, ai oán.
[5] Chỉ người tài bị rơi vào thế hiểm nghèo, sa cơ lỡ bước hay bị thất thế.
[6] Ý muốn học theo Phạm Lãi sau khi diệt Ngô từ bỏ danh lợi cưỡi thuyền đi ngao du giang hồ.
[7] Sử ký - Tô Tần liệt truyện: Tô Tần than rằng “Đán sử ngã hữu Lạc Dương phụ quách điền nhị khoảnh ngô khởi năng bội chi quốc tướng ấn hồ” 旦使我有雒陽負郭田二頃吾豈能佩之國相印乎 (Giả sử cho ta hai khoảnh ruộng tốt ở gần thành Lạc Dương, thì ta há có thể được đeo ấn tướng của 6 nước ư). Đường thi cổ suý: Sao có thể có được vàng tốt mà mua lấy hai mảnh ruộng màu mỡ của Tô quân để tự cày cấy vui vẻ không phí hoài mà phải vào nghiệp khác.