25/04/2024 11:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi hongha83 vào 05/02/2012 15:13
Nguyên tác
齊民困衣食，
如疲馬思秣。
我欲達其情，
疏遠畏強聒。
有司或苛取，
兼並亦豪奪；
正如橫江綱，
一舉孰能脫！
政本在養民，
此論豈迂闊？
我今雖退休，
嘗綴廷議末。
明恩殊未報，
敢自同衣褐？
吾君不可負，
願治甚饑渴。
Phiên âm
Tề dân khốn y thực,
Như bì mã tư mạt.
Ngã dục đạt kỳ tình,
Sơ viễn uý cường quát.
Hữu ty hoặc hà thủ,
Kiêm tịnh diệc hào đoạt.
Chính như hoành giang cương,
Nhất cử thục năng thoát.
Chính bản tại dưỡng dân,
Thử luận khởi vu khoát.
Ngã kim tuy thoái hưu,
Thường xuyết đình nghị mạt.
Minh ân thù vị báo,
Cảm tự đồng y hạt.
Ngô quân bất khả phụ,
Nguyện trị thậm cơ khát.Dịch nghĩa
Dân thường khốn khổ về cơm áo
Khác nào ngựa mệt đang thèm thóc ăn
Ta muốn đề đạt tình hình ấy lên
Nhưng nghĩ mình xa lạ, e nhà cầm quyền cho là lắm điều
Bọn quan lại có kẻ vơ vét hà khắc
Kẻ lấn chiếm ruộng đất lại cậy thế chiếm đoạt của dân
Đúng như giăng lưới ngang sông
Một mẻ, cá nào lọt được
Căn bản chính sự cốt ở nuôi dân
Lời bàn này đâu phảu viển vông
Ta nay dù đã về hưu
Nhưng vẫn thường đứng cuối ban thứ, bàn việc triều đình
Ơn vua chưa đền đáp chút nào
Đâu dám coi mình như hạng dân áo vải
Ta không dám phụ nhà vua
Vua đang mong ước thịnh trị hơn là khát mong uống đói mong ănBản dịch của Hoàng Tạo
Cảnh dân nghèo áo cơm nhăn nhó
Như ngựa gầy thèm mớ lá tre
Những mong bày tỏ mọi bề
E trên xa cách lại chê lắm điều
Quan đã khoét bao nhiêu cũng ít
Lại cường hào vơ vét chẳng tha
Như ngang sông lưới giăng ra
Dù tôm tép cũng khó mà thoát thân
"Chính sách lấy nuôi dân làm gốc"
Há phải câu nói róc không đâu
Ta nay tuy đã về hưu
Việc triều đình vẫn có điều gửi thưa
Ơn sáng soi còn chưa chút báo
Dám sánh đâu hạng áo nâu xoàng
Biết vua mong mỏi trị an
Hơn người đói khát mong cơm nước nhiều