23/04/2024 20:10Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Bắc phong (Xuân sinh nam quốc chướng)
北風(春生南國瘴)

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 24/05/2015 18:53

 

Nguyên tác

春生南國瘴,
氣待北風蘇。
向晚霾殘日,
初宵鼓大爐。
爽攜卑濕地,
聲拔洞庭湖。
萬里魚龍伏,
三更鳥獸呼。
滌除貪破浪,
愁絕付摧枯。
執熱沉沉在,
淩寒往往須。
且知寬疾肺,
不敢恨危途。
再宿煩舟子,
衰容問僕夫。
今晨非盛怒,
便道即長驅。
隱几看帆席,
雲州湧坐隅。

Phiên âm

Xuân sinh nam quốc chướng,
Khí đãi bắc phong tô.
Hướng vãn mai tàn nhật,
Sơ tiêu cổ đại lô.
Sảng huề ti thấp địa,
Thanh bạt Động Đình hồ.
Vạn lý ngư long phục,
Tam canh điểu thú hô.
Địch trừ tham phá lãng,
Sầu tuyệt phó thôi khô.
Chấp nhiệt trầm trầm tại,
Lăng hàn vãng vãng tu.
Thả tri khoan tật phế,
Bất cảm hận nguy đồ.
Tái túc phiền chu tử,
Suy dung vấn bộc phu.
Kim thần phi thịnh nộ,
Tiện đạo tức trường khu.
Ẩn kỉ khan phàm tịch,
Vân châu dũng toạ ngu (ngung).

Dịch nghĩa

Miền nam mùa xuân sinh hơi độc,
Khí đợi gió bắc tới thì mới giảm.
Gần chiều mù mới hết,
Chợp tối đã kích động vòng trời đất.
Sáng chụp lên vùng đất thấp ẩm ướt,
Tiếng át cả hồ Động Đình.
Vạn dặm cá, rồng náu,
Suốt ba canh chim, thú kêu.
Tính rửa sạch nhơ nên ham lướt sóng,
Muốn dứt sầu thì kệ cho nó gục luôn.
Cứ âm thầm chịu hơi nóng hun,
Nhưng săng văng lo cái lạnh sấn tới.
Vốn biết bệnh suyễn đã giảm bớt,
Nào có dám oán thán đường đi vất vả.
Nếu ở nán lại thì làm phiền nhà đò,
Hỏi kẻ giúp việc mặt mình những hốc hác.
Sáng nay gió không nổi giận,
Con đường tắt vội đi ngay.
Co ro trong ghế nhìn cánh buồm,
Mây trên cù lao vọt lên tụ một góc.

Bản dịch của Phạm Doanh

Xuân về, vùng nam oi,
Hơi chờ cơn gió bắc.
Dấu ngày tàn, gần chiều,
Ỏm đất trời, chập tối.
Vùng đất thấp, thảnh thơi.
Hồ Động Đình, tiếng át.
Vạn dặm nằm cá rồng,
Ba canh rộn chim chóc.
Sạch lo, lướt sóng ham,
Dứt sầu, khô héo mặc.
Chịu nóng cứ âm thầm,
Chống lạnh lo cấp tốc.
Chứng suyễn biết giảm dần,
Đường xa nào dám bực.
Phiền nhà đò, lại dừng,
Hỏi kẻ làm, hốc hác.
Không nổi giận, sáng nay,
Vội vượt theo lối tắt.
Ngồi ghế coi lá buồm,
Mây đảo tụ một góc.
(Năm 769)

Nguyên chú: “Tân Khang giang khẩu tín túc phương hành” 新康江口信宿方行 (Nán lại cửa sông Tân Khang hai đêm rồi mới đi).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Bắc phong (Xuân sinh nam quốc chướng)