25/04/2024 22:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thể loại khác (ngoài thơ); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Lý
Đăng bởi Vanachi vào 28/05/2020 08:10
Nguyên tác
朕膺一祖二宗之業，奄有蒼生；視四海兆姓之民，均如赤子。致異域懷仁而欵附；殊方慕義以來賓。且麻沙洞丁，生於吾之境土；而麻沙洞長，世作余之藩臣。蠢爾庸酋，忽負先臣之約；忘其歲貢，乃缺故典之常。
朕每思之，事非得已。其以今日，朕自將討之。咨爾將帥六軍，各盡汝心，咸聽朕命。
Phiên âm
Trẫm ưng nhất Tổ nhị Tông[1] chi nghiệp, yêm hữu thương sinh; thị tứ hải triệu tính chi dân, quân như xích tử. Trí dị vực hoài nhân nhi khoản phụ; thù phương mộ nghĩa dĩ lai tân. Thả Ma Sa động đinh, sinh ư ngô chi cảnh thổ; nhi Ma Sa động trưởng, thế tác dư chi phiên thần. Xuẩn nhĩ dung tù, hốt phụ tiên thần chi ước; vong kỳ tuế cống, nãi khuyết cố điển chi thường.
Trẫm mỗi tư chi, sự phi đắc dĩ. Kỳ dĩ kim nhật, trẫm tự tướng thảo chi. Tư nhĩ tướng soái lục quân[2], các tận nhữ tâm, hàm thính trẫm mệnh.Bản dịch của Trần Thị Băng Thanh, Huệ Chi
Trẫm nối nghiệp một tổ, hai tông mà trị muôn dân; coi trăm họ trong bốn biển đều như con đỏ. Nhờ đó, cõi lạ mến nhân mà quy phụ; phương xa mộ nghĩa mà tới chầu. Vả chăng, dân động Ma Sa sinh sống trong bờ cõi nước ta; động trưởng Ma Sa đời đời làm phiên thần của trẫm. Nay tên tù trưởng ngu hèn, phụ lời ước của tiên thần khi trước; dám quên việc triều cống, thiếu sót lệ thường hàng năm.
Trẫm mỗi lần nghĩ đến, thật việc không thể dừng. Vậy chọn hôm nay, trẫm tự cầm quân tiến đánh. Hỡi các tướng soái và sáu quân, ai nấy hãy dốc một lòng, cùng lắng nghe mệnh trẫm.
Rút từ Đại Việt sử ký toàn thư.
Theo Đại Việt sử ký toàn thư, tháng Mười năm Kỷ Hợi (từ 5-11 đến 3-12-1119), Lý Nhân Tông đem quân đi đánh động Ma Sa. Trước lúc lên đường, ông ban bố tờ chiếu này ở điện Long Trì.
[1] Lý Thái Tổ (974-1028), Lý Thái Tông (1000-1054), Lý Thánh Tông (1023-1072).
[2] Theo Chu lễ, cứ 12500 người gọi là một quân. Ngôi thiên tử thống lĩnh sáu quân tức 75000 người. Sáu quân ở đây chỉ chung toàn quân đội của vua.