26/04/2024 00:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ca trù (hát nói); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 21/07/2008 09:16
Mưỡu:
Trống chầu lên ngón tự nhiên,
Chát tom, tom chát bốn bên ba bề.
Tiếng vào giữa, tiếng ra khe,
Tiếng nâng dưới phách, tiếng đè lên trên.
Nói:
Nghề xướng hát roi chầu làm chuẩn đích,
Trống làm sao mà khúc khích chị em cười.
Thoạt mới vào ba tiếng trống vái trời[1],
Trách đào kép đàn lơi mà phách lỗi.
Hát thực, quan quở rằng hát dối,
Chầu ngũ liên ai khéo nối dây vào[2].
Trống thôi[3] tương vô phách lá đầu,
Miễn thưởng[4] nện vào câu khổ giữa.
Thi cú khởi ưng phi nhạn khứ[5],
Khúc chung tranh nại đoạt châu lai[6].
Rung đùi khi say tít rượu rồi,
Mờ mịt cả, cắc đầu, cắc vai, cắc nách.
Trống như thế chấp cả đèn lẫn phách,
Tom chát tom[7] tuỳ thích đó mà thôi.
Chơi cho thủng trống long dùi.
Tiêu đề nghĩa là chê người mới biết qua loa mà đã dám đánh trống.
[1] Non nớt, đánh vu vơ không căn vào đâu, ví như cóc vái trời.
[2] Nói giễu, đánh vô hồi như trống ngũ liên, lại còn phải nhờ người buộc dây vào chân mình mà giật, không hiểu ý, cứ thế nện liên hồi.
[3] Kép sắp vào đàn, người cầm chầu đánh hai tiếng khoan thai như khẽ giục gọi là “thôi cổ”.
[4] Trống thưởng câu hát hay, ngón đàn hay, lời hay, không bao giờ đánh vào khổ giữa.
[5] Chữ Hán: 詩句豈應飛雁去. Nghĩa: Câu thơ hay há để nhạn bay qua.
[6] Chữ Hán: 曲終爭柰奪珠來. Nghĩa: Khúc trọn còn nải chầu giật lại. Hai câu này tiếp tục nói giễu; nghe câu thơ lại không đánh trống, đã đến lúc phách khoá lại khúc hát thì lại cứ đánh trống đuổi theo phách.
[7] Tiếng trống xuyên tâm.