19/04/2024 22:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 30/07/2019 20:25
Nguyên tác
真元會合見華勳，
整頓乾坤濟兆民。
地閟一輪金昊月，
天開五色漢山雲。
關中沐雨艱難日，
沛上歌風宴樂春。
欣睹聖皇揚大烈，
永清四海息昏氛。
Phiên âm
Chân nguyên hội hợp kiến Hoa Huân[1],
Chỉnh đốn càn khôn tế triệu dân.
Địa bí nhất luân kim hạo nguyệt,
Thiên khai ngũ sắc Hán sơn vân[2].
Quan Trung[3] mộc vũ gian nan nhật,
Bái Thượng[4] ca phong yến lạc xuân.
Hân đổ thánh hoàng dương đại liệt[5],
Vĩnh thanh tứ hải tức hôn phân.Dịch nghĩa
Khí chân nguyên hội hợp, được thấy Phóng Huân, Trùng Hoa
Chỉnh đốn đất trời, cứu giúp dân chúng
Đất kín, một vầng trăng tỏ
Trời toả mây năm sắc trên núi nhà Hán
(Nhớ) ngày gian nan dầm mưa dãi gió ở Quan Trung
Và tiệc yến xuân ca bài Đại Phong ở đất Bái
Mừng thấy thánh hoàng đang làm rạng công nghiệp lớn
Mãi mãi trị yên bốn biển, dứt hẳn khí u ámBản dịch của Nguyễn Hữu Thăng
Khí lành tụ hợp thấy Hoa, Huân
Chỉnh đốn đất trời cứu giúp dân
Thắng địa một nơi vầng nguyệt toả
Hán sơn năm sắc áng mây vần
Quan Trung tầm tã cơn mưa gió
Bái Thượng tưng bừng khúc nhạc xuân
Mừng rỡ thánh hoàng nên nghiệp lớn
Bốn biển yên bình mãi thanh tân
[1] Tức Trùng Hoa 重華, tên Đế Thuấn và Phóng Huân 放勳, tên Đế Nghiêu.
[2] Mây năm sắc trên núi nhà Hán. Theo Hán Thư, thuở hàn vi, Hán Cao Tổ ở vùng đầm núi Mang Đường, Lã Hậu đi tìm thường tìm được, Cao Tổ lấy làm lạ hỏi, Lã Hậu nói: “Chỗ chàng ở thường có mây lành, cho nên theo đó mà tìm gặp”. Mọi người cho đó là khí tượng thiên tử.
[3] Tên đất, nay là tỉnh Thiểm Tây, nằm ở giữa hai cửa ải Hàm Quan và Lũng Quan nên gọi là Quan Trung. Đây cũng là đất hưng nghiệp của nhà Hán.
[4] Quê hương của Hán Cao Tổ. Khi Hán Cao Tổ về thăm quê có bày tiệc, cho trẻ hát múa. Cao Tổ hát bài Đại phong ca: Đại phong khởi hề vân phi dương, Uy gia hải nội hề quy cố hương, An đắc mãnh sĩ hề thủ tứ phương (Gió thổi ào ào chừ cánh mây dương, Dẹp yên bốn cõi chừ về cố hương, Tìm đâu dũng sĩ chừ giữ bốn phương?).
[5] Rạng công nghiệp lớn. Dùng chữ trong Kinh Thư - thiên Lập chính. Kinh Thư có câu: “Cận Văn vương chi cảnh quang, dương Vũ vương chi đại liệt” (Theo được đức rực rỡ của Văn vương, làm rạng công nghiệp vĩ đại của Vũ vương).