25/04/2024 15:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 04/02/2019 08:54
Nguyên tác
縹緲探真白帝宮，
三峰此日為誰雄。
蒼龍半掛秦川雨，
石馬長嘶漢苑風。
地敞中原秋色盡，
天開萬里夕陽空。
平生突兀看人意，
容爾深知造化功。
Phiên âm
Phiếu diểu thám chân Bạch Đế cung[1],
Tam phong[2] thử nhật vị thuỳ hùng?
Thương long[3] bán quải Tần Xuyên[4] vũ,
Thạch mã[5] trường tê Hán uyển[6] phong.
Địa thưởng Trung Nguyên[7] thu sắc tận,
Thiên khai vạn lý tịch dương không.
Bình sinh đột ngột khan nhân ý,
Dung nhĩ thâm tri tạo hoá công[8].Dịch nghĩa
Ẩn khuất thăm cung Bạch Đế
Ba đỉnh núi ngày ấy mà kiêu hùng như vậy
Mưa ở Tần Xuyên rồng xanh treo lơ lửng
Ngựa đá hý vang trong gió ở uyển nhà Hán
Cuối thu đất Trung Nguyên rộng
Trời mở xa muôn dặm dưới chiều tà
Cả đời núi cao vời vợi
Ngắm ngươi biết được công trình của tạo hoáBản dịch của Lê Xuân Khải
Thăm Bạch Đế cung cao vời vợi
Ba đỉnh cao bấy bởi ai hùng
Tần Xuyên mưa lửng treo rồng
Uyển Hán ngựa đá hý vang mộ phần
Cảnh cuối thu Trung Nguyên muôn dặm
Ánh chiều buông thăm thẳm chân trời
Trọn đời chót vót nhìn ngời
Mgắm người để biết công trời tạo nên
[1] Theo truyền thuyết, trời có năm phương có năm đế, Bạch Đế quản phương tây. Câu này nói núi cao đến tận trời, lên đó để thăm cung của Bạch Đế.
[2] Chỉ mấy đỉnh núi chủ yếu của Hoa Sơn, như đỉnh Liên Hoa (tây phong), Lạc Nhạn (nam phong).
[4] Tên vùng đất cổ, nay chỉ chung vùng bình nguyên Thiểm Tây, Cam Túc, Tần Lĩnh trở về bắc.
[3] Chỉ thác nước.
[5] Đời Hán, trước lăng mộ phần nhiều có đặt ngựa đá.
[6] Thời Hán Vũ Đế mở rộng thượng uyển cũ của nhà Tần, chu vi ba trăm dặm, nuôi cầm thú, chuyên để cho hoàng đế đi săn, tên là Thượng Lâm uyển, nay ở phía tây nam thành phố Tây An, Thiểm Tây.
[7] Chỉ vùng đất trung hạ du của mạn đông núi Hoa Sơn.
[8] Hai câu ý nói Hoa Sơn cao vời vợi, nhìn thấy hết được sự sáng tạo lớn lao của trời đất.