26/04/2024 23:58Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Ngục trung đề bích
獄中題壁

Tác giả: Đàm Tự Đồng - 譚嗣同

Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi hongha83 vào 11/09/2008 22:56

 

Nguyên tác

望門投止思張儉,
忍死須臾待杜根。
我自橫刀向天笑,
去留肝膽兩崑崙。

Phiên âm

Vọng môn đầu[1] chỉ tư Trương Kiệm[2],
Nhẫn tử tu du đãi Đỗ Căn[3].
Ngã tự hoành đao hướng thiên tiếu,
Khứ lưu can đảm lưỡng Côn Lôn[4].

Dịch nghĩa

Thấy cửa chạy vào nhớ Trương Kiệm
Giả chết một lát chờ Đỗ Căn
Ta tự vung đao ngửa mặt cười
Đi ở gan dạ hai ngọn Côn Lôn

Bản dịch của Nguyễn Thị Bích Hải

Nhà nhà mở cửa dung Trương Kiệm
Giả chết đợi thời ấy Đỗ Căn
Nhìn trời cười lớn ta vung kiếm
Người đi kẻ ở thảy anh hùng
Sau khi Mậu Tuất chính biến thất bại, đứng đầu phái ngoan cố là Từ Hy thái hậu thả sức bắt bớ tàn sát phái Duy Tân. Có người khuyên Đàm Tự Đồng trốn sang Nhật Bản, ông kiên quyết, nói với vẻ lẫm liệt “Biến pháp các nước thành được, không có nước nào không từ đổ máu mà ra, nay trung quốc chưa từng nghe có người vì biến pháp mà đổ máu, thì đây xin bắt đầu từ Tự Đồng”. Ngày 28-9-1898, Đàm Tự Đồng cùng Đương Nhuệ, Lâm Húc, Lưu Quang Đệ, Khang Quảng Nhân, Chương Thẩm Tú đều bị hại.

[1] Ý là hễ thấy nhà cửa là chạy vào, để tìm chỗ trốn tránh yên thân.
[2] Danh sĩ cuối đời Đông Hán, tự Nguyên Tiết, người Cao Bình, từng làm đốc bưu đông bộ, vì đàn hặc hoạn quan Hầu Lãm, nên bị triều đình truy bắt. Trên đường, Trương Kiệm chạy trốn, mọi người ngưỡng mộ tiếng tăm của ông, đều liều trước sự nguy hiểm của sinh mệnh mà tiếp đãi, che giấu ông.
[3] Người đời Đông Hán, làm lang trung thời An Đế. Bấy giờ Đặng thái hậu lâm triều, họ ngoại chuyên quyền, Đỗ Căn dâng thư, thỉnh cầu Đặng thái hậu hoàn chính cho An Đế. Thái hậu giận lắm, sai người cho ông vào bao tải, đánh chết trên điện. Người hành hình vì phục lòng trung chính của ông, nương nhẹ tay, Đỗ Căn giả chết ba ngày sau trốn được. Xem Hậu Hán thư - Đỗ Căn truyện.
[4] Chỉ có tài chống trời. Ẩm băng thất thi thoại của Lương Khải Siêu cho là chỉ Khang Hữu Vi và đại đao hiệp khách Vương Ngũ, còn Mậu Tuất văn kiến lục của Đường Tài Chất thì cho là chỉ Đoàn Tài Thường và Vương Ngũ.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đàm Tự Đồng » Ngục trung đề bích