20/04/2024 10:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Nước: Pháp
Đăng bởi hongha83 vào 03/03/2008 05:31
Nguyên tác
Ainsi, toujours poussés vers de nouveaux rivages,
Dans la nuit éternelle emportés sans retour,
Ne pourrons-nous jamais sur l’océan des âges
Jeter l’ancre un seul jour?
Ô lac! l’année à peine a fini sa carrière,
Et près des flots chéris qu’elle devait revoir,
Regarde ! je viens seul m’asseoir sur cette pierre
Où tu la vis s’asseoir!
Tu mugissais ainsi sous ces roches profonde;
Ainsi tu te brisais sur leurs flancs dechirés;
Ainsi le vent jetait l’écume de tes ondes
Sur ses pieds adorés.
Un soir, t’en souvient- il? nous voguions en silence;
On n’entendait au loin, sur l’onde et sous les cieux,
Que le bruit des rameurs qui frappaient en cadence
Tes flots harmonieux.
Tout à coup des accents inconnus à la terre
Du rivage charmé frappèrent les échos;
Le flot fut attentif, et la voix qui m’est chère
Laissa tomber ces mots:
«Ô temps, suspends ton vol! et vous, heures propices,
Suspendez votre cours!
Laissez-nous savourer les rapides délices
Des plus beaux de nos jours!
«Assez de malheureux ici-bas vous implorent:
Coulez, coulez pour eux;
Prenez avec leurs jours les soins qui les dévorent;
Oubliez les heureux.
«Mais je demande en vain quelques moments encore,
Le temps m’échappe et fuit;
Je dis à cette nuit:‹ Sois plus lente ›; et l’aurore
Va dissiper la nuit.
«Aimons donc, aimons donc! de l’heure fugitive,
Hâtons-nous, jouissons!
L’homme n’a point de port, le temps n’a point de rive;
Il coule, et nous passons!»
Temps jaloux, se peut-il que ces moments d’ivresse,
Où l’amour à longs flots nous verse le bonheur,
S’envolent loin de nous de la même vitesse
Que les jours de malheur?
Hé quoi ! n’en pourrons-nous fixer au moins la trace?
Quoi ! passés pour jamais? quoi! tout entiers pedus?
Ce temps qui les donna, ce temps qui les efface,
Ne nous les rendra plus?
Éternité, néant, passé, sombres abîmes,
Que faites-vous des jours que vous engloutissez?
Parlez: nous rendrez-vous ces extases sublimes
Que vous nous ravissez?
Ô lac! rochers muets ! grottes! forêt obscure !
Vous que le temps épargne ou qu’il peut rajeunir,
Gardez de cette nuit, gardez, belle nature,
Au moins le souvenir !
Qu’il soit dans ton repos, qu’il soit dans tes orages,
Beau lac, et dans l’aspect de tes riants coteaux,
Et dans ces noirs sapins, et dans ces rocs sauvages
Qui pendent sur tes eaux !
Qu’il soit dans le zéphyr qui frémit et qui passe,
Dans les bruits de tes bords par tes bords répétés,
Dans l’astre au front d’argent qui blanchit ta surface
De ses molles clartés!
Que le vent qui gémit, le roseau qui soupire,
Que les parfums légers de ton air embaumé,
Que tout ce qu’on entend, l’on voit ou l’on respire,
Tout dise : « Ils ont aimé ! »Bản dịch của Phạm Nguyên Phẩm
Luôn xô tới những bến bờ mới lạ
Trong đêm dài vô tận chẳng quay về
Trên đại dương năm tháng có bao giờ
Ta có thể thả neo ngày dừng lại?
Năm gần trọn, bên sóng hồ yêu dấu
Vắng bóng nàng về thăm lại, hồ ơi!
Đây hồ xem mỏm đá xưa nàng ghé
Nay còn lại một mình ta trên đó!
Và dưới ngầm tiếng ầm ầm nước đổ
Trên mặt ghềnh, sóng vẫn vỗ như xưa
Bọt nước tung theo chiều gió đu đưa
Từng chạm gót người mà ta yêu quí
Hồ còn nhớ một chiều tà bóng xế
Ta dạo thuyền lặng lẽ chốn nơi đây?
Chỉ xa nghe, dưới một khoảng trời mây
Nhạc sóng vỗ nhịp chèo trên mặt nước
Bỗng một giọng xa vời nơi cõi đất
Vọng về đây từ bờ bến mê say
Giọng nghe sao thân thương mà xa vắng
Sóng lại vỗ hoài như vẫn lắng tai nghe
"Hỡi tháng năm, xin đừng bay đi vội!
Thời gian ơi xin hãy tạm ngừng trôi!
Để cho ta được hưởng trọn niềm vui
Nhanh tan biến trong những ngày tuyệt mỹ!
"Bao kẻ khổ trên trần gian năn nỉ
Thời gian ơi, hãy làm phúc trôi đi
Cuốn trôi theo đời khổ ải sầu bi
Và quên lãng những con người hạnh phúc!
"Thêm đôi khắc ta cầu xin không được
Thời gian kia lại vội vã trôi nhanh
Ta bảo đêm: Đừng có vội tàn canh!"
Bình minh sắp xua tan màn đêm tối
"Hãy yêu đi, yêu đi, người yêu hỡi!
Ngày trôi nhanh, hãy tận hưởng mau mau!
Người không bến, tháng năm không chờ đợi
Mà dòng đời vẫn lặng lẽ trôi nhanh
Thời gian hỡi, lúc ta say hạnh phúc
Ngọn sóng tình lại dào dạt trào dâng
Ghen ghét chi mà vội vã lên đường
Cùng một nhịp với những ngày sầu ải?
Có lẽ nào không vết gì còn lại?
Hết rồi ư? Vĩnh viễn đã ra đi?
Thời gian xưa trao tặng lại những gì?
Nay xoá sạch, chẳng bao giờ trả lại?
Hỡi quá khứ, vĩnh hằng, hư vô, vực tối
Để làm chi những ngày tháng chôn vùi?
Trả cho ta niềm hoan hỉ tuyệt vời
Các người đã từ tay ta cướp mất?
Hỡi mặt hồ, động, núi non tĩnh mặc
Rừng thanh u, cảnh trí đẹp nên thơ
Mà thời gian để lại hoặc hồi sinh
Hãy ghi lấy đêm này vào ký ức!
Dù trời yên hay mưa sa bão táp
Trên dãy đồi khoe hương sắc đẹp tươi
Trong bóng cây tùng, bách, đá chơi vơi
Đang soi bóng xuống mặt hồ thơ mộng
Dù trong gió thổi rì rào nhẹ lướt
Trong tiếng vang từ bến vọng qua bờ
Trong vầng trăng đang trải rộng mặt hồ
Làn ánh bạc dịu dàng lan mờ ảo!
Hỡi gió rỉ rên, cành lau than thở
Hỡi làn hương man mác toả không gian
Hỡi những gì là hương, săc, âm thanh
Hãy kể lại: "Họ yêu nhau thuở ấy".
Bài thơ này được in trong tập Metaditions, bài thơ nói về tình yêu của tác giả với cô Julie Charles, còn gọi là Elvire. Theo một tài liệu thì cô Julie Charles tới Aix-les-Bains, một thành phố thuộc vùng núi Savoie của Pháp, nơi có suối nước khoáng để chữa bệnh phổi. Cô đã gặp Lamartine vào tháng 10 năm 1816. Họ cùng đến hồ Bourget (có tài liệu cho rằng Lamartine đã cứu cô thoát khỏi tai nạn đuối nước và họ quen nhau). Họ đã yêu nhau và có nhiều kỷ niệm ở nơi hồ này. Tuy nhiên vì điều kiện, họ phải tạm chia tay và hẹn nhau sẽ cùng gặp lại ở đây vào năm sau.
Theo lời hẹn, tháng 8 năm 1817, Lamartine trở lại thăm hồ nhưng không gặp được người yêu. Nguyên nhân là do Charlie bị bệnh nặng nên không đến được và cô đã mất vào tháng 12 năm 1817. Ông viết bài thơ này cho Julie để nói về kỷ niệm của hai người nhưng cô không bao giờ được đọc. Thời gian sau, ông mới biết cô đã bị bệnh mất.
Hồ Bourget ở cách thành phố Aix-les-Bains khoảng 10km về phía bắc, hồ này nối liền với sông Rhône qua kênh đào Savière, dài 18km, rộng 45km2.