24/04/2024 20:04Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi tôn tiền tử vào 13/12/2020 15:50
Nguyên tác
晚泊湓江半客舟，
琵琶亭下動閑愁。
霓裳綠腰杳何許，
楓葉荻花空自秋。
賈傅有才悲鵩鳥，
楚騷終古怨靈修。
莫言司馬青衫溼，
今日行人亦涕流。
Phiên âm
Vãn bạc Bồn giang[1] bán khách chu,
Tỳ Bà đình hạ động nhàn sầu.
Nghê thường[2], Lục yêu[3] diểu hà hứa,
Phong diệp địch hoa không tự thu.
Giả Phó[4] hữu tài bi phục điểu[5],
Sở Tao[6] chung cổ oán Linh Tu[7].
Mạc ngôn Tư Mã thanh sam thấp,
Kim nhật hành nhân diệc thế lưu.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Thuyền đỗ bến sông Bồn một tối,
Đình Tỳ Bà khơi vội nỗi buồn.
Hơi thu hoa lách lá phong,
Lục yêu mất dấu chẳng mong Nghê thường.
Hán Giả Nghị bi thương tài phú,
Sở Ly Tao hận chủ Hoài Vương.
Áo xanh Tư Mã đẫm hương,
Người nay trên mắt cũng vương lệ nhiều.
Đình Tỳ Bà ở thị trấn Cửu Giang 九江, tỉnh Giang Tây, mặt đối sông Trường Giang (Dương Tử), sau lưng là hồ Tỳ Bà.
[1] Còn gọi là Bồn thuỷ 湓水, nay là sông Long Khai 龍開, chảy từ thị trấn Cửu Giang nhập vào sông Dương Tử. Nơi Bạch Cư Dị bị đày xuống làm chức Tư Mã, khi tiễn bạn đã gặp người ca nữ đánh đàn tỳ bà và đã làm bài Tỳ bà hành năm 815.
[2] Tức Nghê thường vũ y khúc 霓裳羽衣曲, một tấu khúc cho điệu múa Nghê thường đời Đường.
[3] Điệu múa truyền thống đời Đường. Tỳ bà hành: “Khinh long mạn niệp mạt phục khiêu, Sơ vi Nghê Thường hậu Lục Yêu” 輕攏慢捻抹復挑，初為霓裳後六幺.
[4] Tức Giả Nghị 賈誼 (200 tr.CN - 168 tr.CN), văn học gia đời Tây Hán, làm Thái phó cho Trường Sa Vương nên được gọi là Giả Thái phó, hoặc Giả Phó.
[6] Tức Ly Tao 離騷, tác phẩm của Khuất Nguyên 屈原 người nước Sở 楚 thời Chiến Quốc.
[7] Chỉ Sở Hoài Vương 楚懷王.
[5] Chim cú. Giả Nghị có làm bài phú lấy tên Phục Điểu phú 鵩鳥賦, nói lên tâm trạng u uất khi bị đày xuống Trường Sa.