25/04/2024 08:08Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi hongha83 vào 19/12/2008 20:56
Nguyên tác
春風疑不到天涯，
二月山城未見花。
殘雪壓枝猶有橘，
凍雷驚筍欲抽芽。
夜聞歸雁生鄉思，
病入新年感物華。
曾是洛陽花下客，
野芳雖晚不須嗟。
Phiên âm
Xuân phong nghi bất đáo thiên nhai[1],
Nhị nguyệt sơn thành[2] vị kiến hoa.
Tàn tuyết[3] áp chi do hữu quất,
Đống lôi kinh duẩn dục trừu nha.
Dạ văn quy nhạn sinh hương tứ,
Bệnh nhập tân niên cảm vật hoa.
Tằng thị Lạc Dương hoa hạ khách[4],
Dã phương tuy vãn bất tu ta.Dịch nghĩa
Ngờ gió xuân không đến nơi chân trời
Thành núi tháng hai rồi mà chưa thấy hoa
Tuyết tàn đề cành vẫn còn quả cát bám
Măng lạnh sợ sương muốn trồi mầm
Đêm nghe tiếng nhạn về sinh nỗi nhớ quê
Bệnh sang năm mới thấy mọi vật như bừng lên
Từng là Lạc Dương hoa hạ khách
Hoa đồng nội tuy muộn cũng chẳng than vãnBản dịch của Nguyễn Xuân Tảo
Gió xuân chừng lánh cõi xa xăm
Đây tháng hai rồi hoa vắng tăm
Quất trữu tuyết tàn còn có quả
Măng kinh sấm động muốn trồi mầm
Quê xa tiếng nhạn đêm thao thức
Cảnh đẹp đầu năm bệnh dãi dầm
Là khách bên hoa thành Lạc nọ
Hoa đồng dù muộn chớ than thầm
Bài này tuyển từ Âu Dương Văn Trung toàn tập quyển 11 (Cư sĩ tập), bản Tứ bộ yếu bị. Tác giả làm bài thơ này khi bị biếm làm tri huyện Di Lăng (nay là Tuyên Xương, Hồ Bắc). Nguyên Trân là tự của Đinh Bảo Thần 丁寶臣, làm phán quan ở Thiểm Tây. Lúc này Âu Dương Tu bị giáng chức làm huyện lệnh Di Lăng. Đề thơ bài này dùng chữ “hí” tỏ ra cái mà tác giả viết ra chỉ là văn tự du hí, nhưng lại là dùng để che đậy sự mất mát trên chính trường.
[1] Ám chỉ Di Lăng, nơi Âu Dương Tu bị biếm trích làm quan ở đó. Di Lăng nay thuộc tỉnh Hồ Bắc, huyện Nghi Xương.
[2] Cũng chỉ Di Lăng.
[3] Nói rõ uy thế của trời đông đang còn, cam quất trên cành cũng là di vật của năm qua, song tháng hai, tháng cuối cùng vẫn có không khí mới, mặc dù măng sợ sương lạnh, vẫn ngấp nghé nhú mầm.
[4] Tác giả từng làm Lạc Dương lưu thủ thôi quan, từng viết Lạc Dương mẫu đơn ký nên tự xưng là Lạc Dương hoa hạ khách.