29/03/2024 20:08Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thanh minh
清明

Tác giả: Nguyễn Trãi - 阮廌

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 19/02/2006 19:14

 

Nguyên tác

一從淪洛他鄉去,
屈指清明幾度過。
千里墳塋違拜掃,
十年親舊盡消磨。
乍晴天氣模稜雨,
過半春光廝句花。
聊把一杯還自彊,
莫教日日苦思家。

Phiên âm

Nhất tòng luân lạc tha hương khứ,
Khuất chỉ thanh minh kỷ độ qua.
Thiên lý phần doanh vi bái tảo,
Thập niên thân cựu tẫn tiêu ma.
Sạ tình thiên khí mô lăng vũ[1],
Quá bán xuân quang tư cú hoa[2].
Liêu bả nhất bôi hoàn tự cưỡng,
Mạc giao nhật nhật khổ tư gia.

Dịch nghĩa

Từ khi lưu lạc quê người đến nay,
Bấm đốt ngón tay tính ra tiết thanh minh đã mấy lần rồi.
Xa nhà nghìn dặm không săn sóc phần mộ tổ tiên được,
Mười năm qua bà con thân thích đã tiêu tán hết.
Tạnh cơn mưa mây, trời chợt sáng,
Hoa đồ mi đã quá nửa chừng xuân.
Hãy cầm lấy chén rượu mà gượng uống,
Đừng để ngày ngày phải khổ vì nỗi nhớ nhà.

Bản dịch của nhóm Đào Duy Anh

Luân lạc từ khi ra đất khách,
Thanh minh tính đã trải bao hồi.
Mả mồ nghìn dặm khôn thăm viếng,
Thân cựu mười năm thảy rụng rơi.
Chợt tạnh mưa rào đương tiết dấy,
Nở hoa tê cú nửa xuân rồi.
Khuây nâng một chén còn nên gượng,
Đừng để nhớ nhà khổ chẳng thôi.
Tiết thanh minh vào tháng ba âm lịch, dân chúng thường đi tảo mộ. Truyện Kiều: “Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh.”

[1] Mưa không thường, tín thời tiết đặc biệt vào dịp thanh minh.
[2] Hoa bớt tươi thắm. Có sách chú theo bản chữ Hán là hoa đồ mi, liên quan đến rượu đồ mi Trung Quốc mà vua chúa thường mang thiết đãi quần thần vào dịp thanh minh.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Trãi » Thanh minh