19/04/2024 21:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi hongha83 vào 08/03/2010 17:57
Nguyên tác
虜運潮終落，
人心火始燃。
居行皆許國，
興廢不關天。
朔角臨邊月，
南車指塞煙。
何當引長彗，
萬里掃腥羶。
Phiên âm
Lỗ vận trào chung lạc,
Nhân tâm hoả thuỷ nhiên.
Cư hành giai hứa quốc,
Hưng phế bất quan thiên.
Sóc giốc lâm biên nguyệt,
Nam xa chỉ tái yên.
Hà đương dẫn trường tuệ,
Vạn lý tảo tinh chiên.Dịch nghĩa
Thời vận của giặc như nước thuỷ triều đang xuống
Lòng dân ta như lửa mới nhen lên
Ở lại hay đi ra đều là vì nước
Nên hoặc hư đâu phải bởi trời
Còi bắc dưới bóng trăng biên cương
Xe nam rẽ đám mù quan ải
Thế nào nắm được chổi dài
Quét sạch giống tanh hôi khắp muôn dặmBản dịch của Lê Thước
Vận giặc nước đang xuống
Lòng dân lửa mới mồi
Đi ở đều vì nước
Nên hư chẳng tại trời
Còi bắc bên trăng vẳng
Xe nam rẽ khói bay
Ước sao cầm chổi dài
Quét sạch giống tanh hôi
Trong Nam chi tập.
Tấn trung chỉ đất tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc, cũng có thể tên một thành phố của Sơn Tây. Vì thế ta có thể suy đoán bài thơ này năm 1908 ông gửi từ Nhật Bản vào cho các bạn ông còn đang ở trong đất Sơn Tây. Quyển Phan Bội Châu niên biểu ghi lại sự kiện: “Tháng 5 năm Mậu Thân (1908), tôi từ Xiêm về, gặp ông ở Quảng Đông, mời ông sang chơi Nhật Bản. Trước hết, tôi gửi điện cho Đồng Văn thư viện dặn đến thượng tuần tháng 9, toàn thể học sinh cử đại biểu đến Hoành Tân đón tiếp để về Đông Kinh mở đại hội hoan nghênh. Nguyễn Thượng Hiền có đọc diễn văn khai hội và làm một bài trường thiên khuyên học sinh, có câu rằng: Cơm xào thịt giặc mới no/ Canh nêm máu giặc mới ngon... Ông lại làm viễn hải quy hồng (chim hồng ở bể xa bay về), đều đưa tin gửi về nước.”