06/05/2024 00:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi tôn tiền tử vào 25/08/2014 16:47
Nguyên tác
千山欲盡垂為鼻，
百戰皆空但有城。
虎闖穴中秦地恐，
龍飛渭上漢江傾。
雍人未有章邯怨，
魏將猶存仲達精。
睥睨陵遲春草滿，
白羊無數向風鳴。
Phiên âm
Thiên sơn dục tận thuỳ vi tị,
Bách chiến giai không đãn hữu thành.
Hổ sấm huyệt trung Tần địa khủng,
Long phi Vị thượng Hán giang khuynh[1].
Ung nhân vị hữu Chương Hàm[2] oán,
Nguỵ tướng do tồn Trọng Đạt[3] tinh.
Bễ nghễ lăng trì xuân thảo mãn,
Bạch dương vô số hướng phong minh.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Ngàn non muốn dứt ai xây mũi
Trăm trận như không lại có thành
Rồng bay sông Vị nghiêng dòng Hán
Cọp nhảy hang Tần hãi cõi trong
Tướng Nguỵ vẫn còn hồn Tư Mã
Chương Hàm di hận đến người Ung?
Cỏ xuân mọc khắp tường sập lỡ
Vô số bạch dương đón gió rung
Thạch Tị thành tương truyền do Khổng Minh xây, còn di chỉ tại Vũ Thành, cách trấn Bảo Kê (tức Trần Thương, Ung Châu) 30 dặm về hướng đông bắc.
Năm Tân Sửu (1061), từ Hà Nam, Tô Thức được triệu về kinh, rồi được bổ làm Kiểm phán phủ Phụng Tường, trong hạt Tứ Xuyên. Đến năm Bính Ngọ (1066), cha mất, ông về quê chôn cha. Bài thơ được làm trong khoảng thời gian này, từ 26 đến 31 tuổi. Bấy giờ ông còn trẻ, lời thơ sảng hoạt mà thanh thiết. Đó cũng là bản sắc độc đáo trong tiết điệu thơ của ông. Hai câu 3-4 ngụ những ẩn tình nồng hậu, thắm thiết.
[1] Ý nói khi Khổng Minh đưa quân tung hoành ở sông Vị, đã muốn làm nghiêng đổ bắc triều của họ Tào ở Hứa Xương, Lạc Dương vùng sông Hán.
[2] Danh tướng nhà Tần từng đánh dẹp khởi nghĩa Trần Thắng, Ngô Quảng thời Tần nhị thế, sau bị Hạng Vũ đánh bại phải đầu hàng, được Hạng Vũ giao nhiệm vụ giữ Hán Trung (Ung Châu), chặn đường ra của Lưu Bang, nhưng bị Hàn Tín đánh thua, tự sát chết.
[3] Tức Tư Mã Ý, đối thủ của Khổng Minh thời Tam Quốc, từng đánh nhau nhiều lần với Khổng Minh tại thành Thạch Tị, Ung Châu.