29/03/2024 08:24Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Nguyên Gia Định tuần phủ Đỗ Quang tự nam quy phục bị trưng lai kinh khuất phỏng lâm biệt thứ nguyên vận
原嘉定巡撫杜光自南歸復被徵來京屈訪臨別次原韻

Tác giả: Vũ Phạm Khải - 武范啟

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 05/07/2016 18:13

 

Nguyên tác

得路如公退亦難,
征車風雨逼冬寒。
三方未解戎臣甲,
一日寧忘戰士餐。
白髮辭親眸暗淚,
青山訪舊手留翰。
天章若論平戎策,
大武詩應續奏桓。

Phiên âm

Đắc lộ như công thoái diệc nan,
Chinh xa phong vũ bức đông hàn.
Tam phương vị giải nhung thần giáp,
Nhất nhật ninh vong chiến sĩ xan.
Bạch phát từ thân mâu ám lệ,
Thanh sơn phỏng cựu thủ lưu hàn.
Thiên chương nhược luận bình Nhung sách,
Đại Vũ[1] thi ưng tục tấu Hoàn[2].

Dịch nghĩa

Gặp bước như ông mà lui về nghỉ cũng khó
Xe đi trong cảnh đông giá gió mưa
Khắp ba miền, áo giáp bậc nhung thần chưa cởi
Mỗi lần ăn, quên sao được bữa cơm các chiến sĩ
Tóc bạc từ biệt mẹ, rưng rưng nước mắt
Chốn non xanh thăm bạn, tay để lại thơ
Nhà vua nếu có bàn kế sách chống giặc
Thì nhạc "Đại Vũ" tấu lên rồi đọc tiếp thơ "Hoàn"

Bản dịch của Phùng Uông, Chu Thiên

Chinh xa mưa gió, rét về rồi,
Gặp bước như ông chẳng dễ lui.
Manh áo nhung thần mình vẫn khoác,
Bát cơm chiến sĩ dạ khôn nguôi.
Từ thân, tóc bạc rơi hàng lệ,
Thăm bạn, non xanh để mấy lời.
Kế sách bình Nhung trên có hỏi,
Trước sau quyết chiến một niềm thôi.
Đỗ Quang (1807-1866), tức Đỗ Tông Quang, quê làng Hạ Điềm, huyện Gia Lộc, nay thuộc tỉnh Hải Dương. Ông đậu Tiến sĩ năm 1832, làm tuần phủ Gia Định. Quân Pháp đánh chiếm Gia Định, ông lui về Tân Hoà cùng Trương Định. Năm 1832, triều đình nhà Nguyễn ký hàng ước, triệu ông về kinh đô. Trên đường vào kinh, ông đã ghé thăm tác giả đang cư tang ở Phương Trì.

Câu 8 ý nói không những phải chú trọng võ bị mà cả việc làm cho nước mạnh, dân giàu.

[1] Tên một bài thơ trong thiên "Chu tụng" của "Kinh Thi", cũng lại là tên bài nhạc của Chu Vũ Vương ghi lại những chiến công đánh nhà Thương.
[2] Tên một bài thơ trong thiên "Chu tụng" của "Kinh Thi" nói về việc tiếp tục sự nghiệp võ công, nước thịnh, được mùa.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Vũ Phạm Khải » Nguyên Gia Định tuần phủ Đỗ Quang tự nam quy phục bị trưng lai kinh khuất phỏng lâm biệt thứ nguyên vận