19/04/2024 18:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 29/07/2005 12:07
Nguyên tác
憶昔藍山玩武經，
當時志已在蒼生。
義旗一向中原指，
廟算先知大事成。
月竁日城歸德化，
卉裳椎髻識威聲。
一戎大定何神速，
甲洗弓囊樂太平。
Phiên âm
Ức tích Lam Sơn ngoạn Vũ Kinh,
Đương thời chí dĩ tại thương sinh.
Nghĩa kỳ nhất hướng trung nguyên chỉ,
Miếu toán tiên tri đại sự thành.
Nguyệt xuế nhật thành[1] quy đức hoá,
Huỷ thường chuỳ kế[2] thức uy thanh.
Nhất nhung đại định hà thần tốc,
Giáp tẩy cung nang lạc thái bình.Dịch nghĩa
Bình sinh đường đời nhiều vất vả quá thể
Vạn việc chỉ nên phó cho trời già
Tấc lưỡi hãy còn, tưởng cũng tự tin được
Cứ một cảnh nghèo như cũ thật đáng thương
Ngày tháng (sáng tối) đi qua vùn vụt khó mà trở lại
Quán khách lạnh lùng, đêm dài như cả một năm
Mười năm đọc sách (học hành) mà nghèo đến tận xương
Trên mâm cơm chỉ có rau mục túc, chỗ ngồi chẳng có chiếu.Bản dịch của Nguyễn Thiên Thụ
Nhớ thuở Lam Sơn đọc Vũ Kinh
Lòng ta thương tưởng đến dân lành
Trung nguyên khi đã treo cờ nghiã
Đại sự rồi đây ắt sẽ thành
Ngò hẻm hang cùng đều cảm đức
Áo thô khăn vải cũng nghe danh
Đánh tan một trận ye6n ngay giặc
Rửa giáp treo cung hưởng thái bình
Lam Sơn: Làng Lam Sơn thuộc huyện Thụy Nguyên, phủ Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Cũng là tên núi Lam sơn, nơi Lê Lợi khởi binh đánh quân Minh. Bài này nói về Lê Lợi.
[] Bói toán lại tổ miếu (ăn chay nằm đất) trước khi xuất quân.
[1] Ý nói nơi xa xôi hẻo lánh. Theo Từ Hải, nguyệt xuế là đất ở cực tây (cực tây chi địa) còn nhật thành có hai nghĩa: 1. nơi mặt trời mọc (nhật xuất xứ), 2. vùng có ánh mặt trời chiếu đến (nhật chiếu đích khu thành). Các bản tham khảo khác đều ghi là nhật xuế (hoặc nhật xuyến nguyệt thành).
[2] Áo quần bằng cỏ, đầu tóc bới hình cái chùy, chỉ những dân bái khai miền thượng du.