26/04/2024 18:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 08/05/2019 02:52
Nguyên tác
雄雷震空六甲驅，
空青塞戶陰模糊。
卷毛舕舌形狀殊，
逃盡虎豹豺狼貙。
諦視細細蒼苔鋪，
伏而不動非石乎？
陡回驚悸生歡娛，
洞天咫尺開仙都。
中不百畝蛇線紆，
五里十里盤崎嶇。
前之升者猱附途，
以踵摩頂仰可呼。
忽然索之又亡逋，
白日在空午欲晡，
翻身跳入壺公壺。
四壁翠灑松雨粗，
松生石隙老更腴，
不階尺土元氣扶。
松耶石耶德不孤，
石以松古青逼膚，
松以石怪垂龍胡。
天風來往調笙竽，
滿身雲氣留斯須。
出門輿馬喧九衢，
胸中了了丘壑俱。
吁嗟乎胸中了了丘壑俱，
千秋畫本思倪迂。
Phiên âm
Hung lôi trấn không Lục Giáp[1] khu,
Không thanh[2] tái hộ âm mô hồ.
Quyển mao thán thiệt hình trạng thù,
Đào Tận hổ báo sài long su.
Đế thị tế tế thương đài phô,
Phục nhi bất động phi thạch hồ.
Đẩu hồi kinh quý sinh hoan ngu,
Động thiên chỉ xích khai tiên đô.
Trung bất bách mẫu xà tuyến vu[3],
Ngũ lý thập lý bàn kỳ khu.
Tiền chi thăng giả nao[4] phụ đồ,
Dĩ chủng ma đính ngưỡng khả hô.
Hốt nhiên sách chi hựu vong bô,
Bạch nhật tại không ngọ dục bô,
Phiên thân kiêu nhập Hồ Công[5] hồ.
Tứ bích thuý sái tùng vũ thô,
Tùng sinh thạch khích lão cánh du,
Bất giai xích thổ nguyên khí[6] phù.
Tùng da thạch da đức bất cô,
Thạch dĩ tùng cổ thanh bức phu,
Tùng dĩ thạch quái thuỳ long hồ.
Thiên phong[7] lai vãng điều sinh vu,
Mãn thân vân khí lưu tư tủ.
Xuất môn dư mã huyên cửu cù,
Hung trung liễu liễu khâu hác câu.
Hu ta hồ: Hung trung liễu liễu khâu hác câu,
Thiên thu hoạ bản tư Nghê Vu[8].Dịch nghĩa
Thần Lục Giáp gây sấm động vang trời
Bước vào cửa là thấy một quần thể núi non bộ rậm rạp
Xù lông thè lưỡi hình thù lạ
Hổ báo sói cày trốn biệt
Nhìn kĩ nơi rêu xanh phủ
Có phải đá không mà phục không động
Trợt quay lại thấy trống ngực đập thấy vui
Qua động lại thấy trời trong gang tấc mở ra nơi tiên ở
Trong chưa đầy trăm mẫu đường rắn trườn quanh co
Năm dặm mười dặm lại ngoặt gồ ghề
Người trước như con khỉ bám vào vách núi
Như đạp lên đầu người sau ngước có thể gọi
Bỗng nhiên lại mất hút
Mặt trời treo giữa trời, nằm giữa trưa
Quay người nhảy vào bình của Hồ Công
Bốn vách xanh hạt mưa tùng lộp độp
Tùng mọc trong kẽ đá già càng mập
Không bám vào một tấc đất có nguyên khí giúp
Này tùng này đá đức không mỏng
Tùng có đá nhuốm màu xanh cổ
Tùng vì đá lạ mà rủ râu rồng
Gió trời qua lại hoà đàn sáo
Khí mây quấn người trong chốc lát
Ra khỏi cửa vườn sư tử là đường thông mọi ngả ồn ào xe ngựa
Lòng thảnh thơi cùng với hang động, gò đống
Than ôi! Lòng thảnh thơi cùng với hang động gò đống
Bản vẽ nghìn thu nhớ đến Nghê VuBản dịch của Lê Xuân Khải
Lục Giác khua vang trời sấm dậy
Non bộ xanh cây bấy um tùm
Lưỡi lè dáng lạ lông sờm
Cáo cày hổ báo chẳng tăm tích nào
Nơi rêu xanh hồi lâu nhìn lại
Cứ phục im có phải đá không
Bồi hồi trống ngực vui lòng
Động thiên gang tấc là vùng tiên đô
Ngót trăm mẫu quanh co rắn lượn
Năm đến mười dặm uốn gập ghềnh
Người trèo như khỉ chênh vênh
Gót chạm người dưới nghiêng mình muốn hô
Bỗng tìm kiếm lại như mất hút
Trời đang mưa như khuất ánh chiều
Bình Hồ Công lẹ nhảy vào
Mưa tùng lộp độp giữa màu vách xanh
Tùng già to kẽ ghềnh đá mọc
Nguyên khí nuôi không tấc đất bồi
Tùng và đá chẳng lẻ loi
Tùng xanh vì đá, đá vui bóng tùng
Tiếng sáo đàn trời lồng gió thổi
Thân vương mây chốc lại như không
Ra ngoài xe ngựa đường thông
Đống gò hang động khiến lòng phục than
Phục than thay cảnh nghìn năm trước
Bản vẽ này như nhắc Nghê Vu
Sư Tử lâm là một danh viên ở Tô Châu. Năm Chí Chính thứ 2 nhà Nguyên, để kỷ niệm người thầy của mình là thiền sư Trung Phong, nên thiền sư Thiên Như đã xây chùa, Sư Tử lâm là vườn hoa đằng sau chùa, nổi tiếng có núi non bộ trong vườn hoa.
[1] Tên vị thần lửa của đạo giáo. Câu này hình dung quái thạch ở Sư Tử lâm đứng dầy đặc, giống như có hoả thần khua vang sấm sét.
[2] Một loại khoáng thạch màu xanh, có thể dùng làm nguyên liệu để chạm gọt mỹ nghệ. Ý câu này là khi đã vào cửa vườn là thấy ngay cảnh quần thể núi non bộ xanh tươi rậm rạp.
[3] Chỉ đường thông trong núi non bộ quanh co như rắn trườn.
[4] Tên một loài khỉ trong sách cổ.
[5] Thần tiên trong truyền thuyết. Trương truyền Phí Trường Phòng đời Đông Hán gặp một ông già bán thuốc trong chợ, treo một cái bình ở nơi ngồi. Chợ tan, ông nhảy vào trong bình. Trường Phòng biết đây không phải là người thường, nên xin theo học đạo. Hồ Công hồ chỉ những gì bên ngoài tuy nhỏ, song bên trong lại có bầu trời riêng của động núi non bộ.
[6] Nguồn gốc của sức mạnh sự sống.
[7] Gió thổi vào hang hốc phát ra tiếng đàn sáo.
[8] Hoạ gia Nghê Toản đời Nguyên, tự Vân Lâm, vì tính ưa sạch nên khó tính, mọi người gọi là Nghê Vu. Tương truyền bố cục và kết cấu của Sư Tử lâm là của Nghê Toản.