Đăng Điều Ngự tháp

登調御塔

Bài thơ được khắc trên văn bia chùa Thánh Duyên toạ lạc trên núi Thuý Vân, gần cửa biển Tư Hiền cách thành phố Huế khoảng 40km về phía nam. Chùa do vua Minh Mạng (1820-1840) vẽ kiểu xây dựng, khánh thành vào mùa xuân năm Đinh Dậu (1837).

[1] Cước chú: “Điều Ngự tháp thượng kiến đồng trụ, pháp luân giai xuyết linh, bát phong thường chuyển, viễn cận thính văn. Hựu tháp vi tam tằng, thượng phụng Trung Thiên Điều Ngự Thích Ca Mâu Ni Văn Phật, Tây Thiên Cực Lạc Pháp Vương; trung phụng Nhân Gian Điều Ngự Phúc Bị Quần Sinh Vạn Thiện Chí Tôn; hạ phụng Địa Phủ Điều Ngự Minh Sát Sâm Nghiêm Diêm La Chủ Tể. Trung Thiên Điều Ngự cập Pháp Vương chi hiệu sự kiến kinh văn; kỳ nhị nãi dư chi ý kiến sáng thuỷ dã. Hựu như Địa phủ u huyền diệc bất tất thuyết, chí như Nhân Gian Điều Ngự nhi hiệu dĩ Phúc Bị Quần Sinh Vạn Thiện Chí Tôn hoặc vấn diệc hữu thuyết hồ? Viết: Hữu. Phù! Nhân thế chi quân như Nghiêu Thuấn chi chí thánh, dĩ chí Nam Bắc lịch triều vi nhân chủ nhi năng đức trạch cập nhân, hậu thế mông phúc, hựu vô tàm đức khả chỉ, tắc Thích gia chi sở vị Phật, Nho gia chi sở vị Giác, tắc pháp chi dĩ vi sư biểu, phụng chi dĩ uý quần sinh, hữu hà bất khả, như ư lý lượng diệc bất bội.” 調御塔上建銅柱，法輪皆綴鈴，八風常轉，遠近聽聞。又塔為三層，上奉中天調御釋迦牟尼文佛，西天極樂法王，中奉人間調御福被群生萬善至尊，下奉地府調御明察森嚴閻羅主宰。中天調御及法王之號事見經文，其二乃予之意見創始也。又如地府調御幽玄亦不必說，至如人間調御而號以福被群生萬善至尊或問亦有說乎？曰：有。夫，人世之君如堯舜之至聖，以至南北歷朝為人主而能德澤及人，後世蒙福，又無慚德可指，釋家之所謂佛，儒家之所謂覺，則法之以為師表，奉之以慰群生，有可不可，而於理亦不悖。 (Trên tháp Điều Ngự dựng cột đồng, bánh xe pháp đều gắn chuông nhỏ, gió tám hướng thường di động, gần xa đều nghe tiếng. Tháp gồm ba tầng, tầng trên thờ Trung Thiên Điều Ngự Thích Ca Mâu Ni Văn Phật và Tây Thiên Cực Lạc Pháp Vương; tầng giữa thờ Nhân Gian Điều Ngự Phúc Bị Quần Sinh Vạn Thiện Chí Tôn; tầng dưới thờ Địa Phủ Điều Ngự Minh Sát Sâm Nghiêm Diêm La Chủ Tể. Danh hiệu Trung Thiên Điều Ngự và Pháp Vương thấy chép trong kinh, còn hai tên sau thì do ý kiến của ta sáng tạo đầu tiên đó. Địa Phủ Điều Ngự là chuyện huyền hoặc chẳng nói làm gì, đến như Nhân Gian Điều Ngự mà gọi là Phúc Bị Quần Sinh Vạn Thiện Chí Tôn, nếu ai hỏi là có hay không, thì ta đáp: Có chứ! Này, các vị vua ở đời đạt đến bậc thánh như Nghiêu Thuấn, hoặc những nhân chủ các triều đại Việt Nam và Trung Quốc mà ơn đức thấm khắp mọi người, đời sau còn hưởng nhờ phúc ấm, không có gì đáng hổ thẹn mà đức có thể nêu gương, thì nhà Thích gọi là Phật, nhà Nho gọi là Giác, ắt phép tắc có thể làm bậc thầy tiêu biểu, thờ cúng thì có thể an ủi, vỗ về chúng sinh, không có gì sai trái, xét theo lý cũng chẳng mâu thuẫn chút nào!)