29/03/2024 17:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Chương Dương độ
章陽渡

Tác giả: Nguyễn Văn Siêu - 阮文超

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi hảo liễu vào 27/12/2014 23:19

 

Nguyên tác

元人無厭恣凌侵,
百萬南來獨就擒。
爭道折衝多將略,
誰知殺韃此人心。
分茅世界存終古,
奪槊威聲說至今。
故渡秋風長送客,
中流回首一披襟。

Phiên âm

Nguyên nhân vô yếm tứ lăng xâm,
Bách vạn Nam lai độc tựu cầm.
Tranh đạo chiết xung đa tương lược,
Thuỳ tri sát Thát[1] thử nhân tâm.
Phân mao[2] thế giới tồn chung cổ,
Đoạt sáo[3] uy thanh thuyết chí câm (kim).
Cố độ thu phong trường tống khách,
Trung lưu hồi thủ nhất phi khâm.

Dịch nghĩa

Người Nguyên bao giờ cũng muốn (không chán) xâm lăng Việt Nam,
Trăm vạn quân đã kéo đến nước Nam để rồi bị giam cầm.
Họ đã suy nghĩ nhiều phương lược cướp đường phá xe của ta,
Nhưng không ai biết tấm lòng giết giặc dũng cảm của nhân dân Việt Nam.
Xưa nay thế giới đã phân ra biên cương các nước,
Uy thanh của việc cướp giáo giặc đến nay dân ta còn truyền tụng.
Bến xưa gió thu thổi hoài đưa tiễn khách,
Quay đầu nhìn nước chảy giữa dòng rồi khép áo lạnh.

Bản dịch của Nguyễn Thiên Thụ

Quân Nguyên muôn kiếp vốn tham lam,
Trăm vạn quân binh rốt bị giam.
Cướp của giết người, mưu giặc Bắc,
Bình Mông diệt Thát, chí dân Nam.
Biên cương mỗi nước đà phân rõ
Chiến thắng muôn đời vẫn tiếng thơm
Bến cũ gió thu đưa tiễn khách,
Nhìn theo giòng nước lạnh căm căm.
Bến đò Chương Dương thuộc xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc (nay là huyện Thường Tín, Hà Đông) nơi Trần Quang Khải đời Trần đánh bại quân Nguyên.

[1] Giết quân Thát Đát (xưa người Trung Quốc gọi quân Mông Cổ là rợ Thát Đát). Khi giặc Nguyên sang xâm lăng, quân sĩ nước ta đều thích hai chữ “sát Thát” vào cánh tay để tỏ ý chí giết giặc.
[2] Tại huyện Thượng Tư, tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) giáp giới Việt Nam, có núi Phân Mao (rẽ cỏ), trên đỉnh núi tương truyền có thứ cỏ tranh, chia thành hai hàng, một quay ngọn về bắc, một quay ngọn về nam; lại có con suối, dòng nước cũng chia thành nam bắc, làm ranh giới cho hai nước Trung - Việt.
[3] Chỉ việc đánh bại giặc. Trần Quang Khải trong bài thơ Tụng giá hoàn kinh sư có câu “Đoạt sóc Chương Dương độ”, nghĩa là cướp giáo giặc ở bến Chương Dương.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Nguyễn Văn Siêu » Chương Dương độ