24/04/2024 15:26Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hồ, thuộc Minh
Đăng bởi Vanachi vào 29/05/2006 03:26
Nguyên tác
欲問安南事，
安南風俗淳。
衣冠唐制度，
禮樂漢君臣。
玉甕開新酒，
金刀斫細鱗。
年年二三月，
桃李一般春。
Phiên âm
Dục vấn An Nam sự,
An Nam phong tục thuần.
Y quan Đường chế độ,
Lễ nhạc Hán quân thần.
Ngọc ủng khai tân tửu,
Kim đao chước tế lân.
Niên niên nhị tam nguyệt,
Đào lý nhất ban xuân.Dịch nghĩa
Muốn hỏi về chuyện nước An Nam ư?
Nước An Nam phong tục vốn thần hậu.
Áo mũ không khác chế độ nhà Đường,
Lễ nhạc tương tự vua quan nhà Hán.
Bình ngọc rót rượu mới cất ngát thơm,
Dao vàng mổ cá ngon nhỏ vảy.
Hàng năm cứ độ tháng hai tháng ba,
Đào, mận đều cùng xuân như nhau cả.Bản dịch của Tuấn Nghi
An Nam, muốn hỏi rõ?
- Phong tục vốn thuần lương.
Lễ nhạc như Tiền Hán,
Y quan giống Thịnh Đường.
Dao vàng, cá nhỏ vảy,
Bình ngọc, rượu lừng hương.
Mỗi độ mùa xuân tới,
Mận, đào nở chật vườn.
Khi Hồ Quý Ly bị bắt giải về Trung Quốc năm Đinh Hợi 1407, triều đình nhà Minh có hỏi về phong hoá của người Việt, ông đã đáp bằng bài thơ này.
Một quan nhà Minh là Ngô Bá Tông 吳伯宗 (1334-1384) có chép một bài thơ có nội dung đôi chút khác biệt trong tập Vinh tiến tập 榮進集 của ông và được ghi là làm sau khi ông đi sứ An Nam trở về (đi năm Hồng Võ thứ 10 (1377)) đáp Minh Thái Tổ. Ngoài ra theo Tứ khố toàn thư 四庫全書, ở Nhật Bản cũng có một bài thơ tương tự với tên Đáp Minh Thái Tổ chiếu vấn Nhật Bản phong tục thi 答明太祖詔問日本風俗詩 và được cho là do sứ thần Hại Lý Ma Cáp 嗐哩嘛哈 làm khi đi sứ nhà Minh.