18/04/2024 08:30Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 20/10/2020 09:46
Nguyên tác
狂波滾滾向東奔，
太息何人種禍根。
虎豹噬人驕白晝，
妖魑載道舞黃昏。
天心未悔黃人禍，
文字難招故國魂。
搔首不堪頻北望，
彌天塵雨暗中原。
Phiên âm
Cuồng ba cổn cổn hướng đông bôn,
Thái tức hà nhân chủng hoạ côn (căn).
Hổ báo phệ nhân kiêu bạch trú,
Yêu ly tải đạo vũ hoàng hôn.
Thiên tâm vị hối hoàng nhân hoạ,
Văn tự nan chiêu cố quốc hồn.
Tao thủ bất kham tần bắc vọng,
Di thiên trần vũ ám trung nguyên[1].Dịch nghĩa
Sóng dữ cuồn cuộn chảy về đông,
Than ôi không biết ai là người đã gieo cái mầm hoạ.
Cọp beo ăn thịt người, kiêu ngạo giữa ban ngày,
Yêu ma mang đạo lý, múa may lúc chiều tối.
Lòng trời chưa hối việc gây hoạ cho giống da vàng,
Văn chương chữ nghĩa cũng khó gọi được hồn nước cũ.
Vò đầu sốt ruột, luôn ngóng về phía bắc,
Đầy trời mưa bụi vẫn mịt mù cả đất nước.Bản dịch của Huỳnh Thúc Kháng
Biển đông ngọn sóng cuộn tròn ghê,
Gốc hoạ nầy ai vãi giống kia?
Hùm cọp ban ngày tung kiếm thịt,
Yêu ma đường tối múa ra nghề.
Giống vàng hoạ lớn trời chưa hối,
Nước cũ hồn xa gọi chửa về.
Buồn rứt gãi đầu trông cõi Bắc,
Mặt mù mưa bụi kéo tư bề.
Đầu tháng 8-1908, Ngô Đức Kế cùng Huỳnh Thúc Kháng, Đặng Nguyên Cẩn, Lê Văn Khôi, Đặng Văn Bá,... tất cả 27 người bị xử đày Côn Lôn, đến Sài Gòn bị giam tại Khám Lớn, chờ khoảng một tuần lễ có tàu chở đi, đến 28-8-1908 tới Côn Lôn. Bài thơ này của Ngô Đức Kế cảm tác trong thời gian bị giam tại Khám Lớn chờ đưa đi Côn Lôn. Toàn bài toát lên nỗi lo cho giang sơn chủng tộc đang gặp phải hoạ lớn.
[1] Mượn cách nói tiếng Hán chỉ vùng nội địa rộng lớn của Trung Hoa gồm vùng trung hạ lưu Hoàng Hà, Hà Nam, Hà Bắc, Sơn Đông, Sơn Tây, để nói về toàn cõi đất nước ta bấy giờ đang mịt mù đen tối dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, không phải chỉ đất Trung Hoa.