25/04/2024 18:27Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi Diệp Y Như vào 17/04/2010 00:26
Nguyên tác
欲為平生一散愁，
洞庭湖上岳陽樓。
可憐萬里堪乘興，
枉是蛟龍解覆舟。
Phiên âm
Dục vị bình sinh nhất tản sầu,
Động Đình hồ thượng Nhạc Dương lâu.
Khả liên vạn lý kham thừa hứng,
Uổng thị giao long giải phúc chu.Bản dịch của Lam Điền
Mang nỗi sầu nhân thế ngửa nghiêng,
Nhạc Dương lầu ngắm Động Đình thiêng.
Thương ôi hứng khởi ngoài muôn dặm,
Nghĩ uổng giao long sức lật thuyền.
Năm đầu niên hiệu Đại Trung (847), Quế Quản quan sát sứ Trịnh Á mời Lý Thương Ẩn làm thư ký. Tháng 5, tác giả đến Quế Quản (nay là Quế Châu, tỉnh Quảng Tây). Trịnh Á và Kinh Nam tiết độ sứ Trịnh Túc là cùng tông. Mùa đông, thi nhân phụng mệnh Trịnh Á đến Kinh Nam (nay là huyện Giang Lăng tỉnh Hồ Bắc), đến tháng giêng năm sau thì trở lại. Tháng hai, năm thứ hai niên hiệu Đại Trung, Trịnh Á bị biếm đến Tuần Châu (nay là huyện Long Xuyên tỉnh Quảng Tây). Khoảng tháng ba, tháng tư, Lý Thương Ẩn rời đất Quế trở về Bắc, tháng năm thì đến Đàm Châu (nay là thành phố Trường Sa tỉnh Hồ Nam), từng ở tại phủ Quan sát sứ tỉnh Hồ Nam là Lý Hồi trong một thời gian ngắn. Bài thơ này có lẽ làm vào thời điểm đó.
Bài thơ tả nỗi bất đắc chí, cuộc sống phiêu bạc nơi đất khách, ăn nhờ ở đậu bèn lên lầu Nhạc Dương để giải nỗi sầu trong lòng, đồng thời mỉa mai chua cay chuyện bè đảng khuynh loát, kéo bè kết phái, bài xích người tài. Lời thơ hào sảng, chất chứa niềm đau khôn nguôi.
Lầu Nhạc Dương ở thành phố Nhạc Dương, tỉnh Hồ Nam, là toà lầu ở cửa tây thành, mặt quay về tây, bên cạnh hồ Động Đình. Lên lầu có thể trông thấy quang cảnh khắp hồ. Bên trái lầu, phía bên kia bờ hồ là ngọn núi Quân sơn, cảnh sắc vô cùng đẹp đẽ.