25/04/2024 21:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 05/03/2014 08:48
Nguyên tác
大鵬飛兮振八裔，
中天摧兮力不濟。
餘風激兮萬世，
遊扶桑兮掛石袂。
後人得之傳此，
仲尼亡兮誰為出涕？
Phiên âm
Đại bằng phi hề chấn bát duệ,
Trung thiên tồi hề lực bất tế.[1]
Dư phong kích hề vạn thế,
Du phù tang[2] hề quải thạch[3] duệ.
Hậu nhân đắc chi truyền thử,
Trọng Ni[4] vong hề thuỳ vị xuất thế?Dịch nghĩa
Đại bàng cất cánh bay chừ, tám hướng trời rung chuyển,
Nhưng giữa trời chừ, gẫy cánh sức không bay được.
Phong cách của nó chừ, còn làm cho vạn đời sau cảm kích,
Tới cây phù tang chừ, treo cánh phải.
Người đời sau lưu truyền bài thơ này,
Trọng Ni đã mất chừ, ai sẽ khóc?Bản dịch của Nguyễn Minh
Đại bàng bay tám phương lừng lẫy
Nhưng giữa trời cánh gẫy, than ôi
Chỉ còn phong cách để đời
Cây phù tang tới trút hơi cuối cùng
Đời sau ai có cảm thông
Trọng Ni đã khuất, lệ hồng ai rơi?
Tác giả làm bài này khoảng năm 762 lúc sắp lâm chung. Chữ "lộ" trong tên bài có thể là do chữ "chung" 終 chép nhầm thành.
[1] Hai câu đầu phỏng thơ của Hạng Vũ: "Lực bạt sơn hề khí cái thế, Thì bất lợi hề chuy bất thệ".
[2] Tên một loài cây lớn chỉ có trong thần thoại, mọc ở hướng mặt trời mọc.
[3] Các học giả đều cho là nguyên tác đã bị chép sai từ chữ "hữu" 右.
[4] Xưa Khổng Tử thấy kỳ lân là một con thú quý hiếm bị bắn hạ, ngài thương tiếc khóc nó.