20/04/2024 08:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Lâm Xuân Hương vào 26/02/2016 23:32
Nguyên tác
七雄雄雌猶未分，
攻城殺將何紛紛。
秦兵益圍邯鄲急，
魏王不救平原君。
公子為嬴停駟馬，
執轡愈恭意愈下。
亥為屠肆鼓刀人，
嬴乃夷門抱關者。
非但慷慨獻奇謀，
意氣兼將生命酬。
向風刎頸送公子，
七十老翁何所求。
Phiên âm
Thất hùng[1] hùng thư do vị phân,
Công thành sát tướng hà phân phân.
Tần binh ích vi Hàm Đan[2] cấp,
Nguỵ vương bất cứu Bình Nguyên Quân[3].
Công tử vị Doanh đình tứ mã,
Chấp bí dũ cung ý dũ hạ.
Hợi vi đồ tứ cổ đao nhân,
Doanh nãi Di môn bão quan giả.
Phi đản khảng khái hiến kỳ mưu,
Ý khí kiêm tương sinh mạng thù.
Hướng phong vẫn cảnh tống công tử,
Thất thập lão ông hà sở cầu.Dịch nghĩa
Bảy nước tranh hùng, chinh chiến mãi chưa phân thắng bại,
Chuyện tấn công thành, chiến tướng chém giết nhau xảy ra liên miên.
Quân nước Tần vây thành Hàm Đan rất ngặt,
Mà vua nước Nguỵ chưa chịu gửi quân cứu Bình Nguyên Quân.
Công tử Tín Lăng Quân vì Hầu Doanh mà dừng xe bốn ngựa,
Việc dừng ngựa đã là cung kính rồi, nhưng còn cho thấy người sang hạ cố kẻ hèn.
Chu Hợi chỉ là đồ tể dao thớt ngoài chợ,
Hầu Doanh vốn trước là lính canh gác ở cửa Di môn.
Chẳng vì thế nay còn mạnh dạn hiến kế lạ,
Ý khí còn gồm cả việc lấy tính mạng đền ơn tri ngộ.
Trước gió đâm cổ tự sát để tiễn công tử,
Ông lão bảy mươi tuổi này làm thế để cầu mong được gì vậy?Bản dịch của Nguyễn Minh
Bảy nước tranh hùng đang chinh chiến
Tấn công nhau và chém giết tràn
Quân Tần vây khốn Hàm Đan
Nguỵ chưa chịu gửi quân sang cứu Bình
Công tử Tín vì Doanh dừng ngựa
Việc gò cương là đã kính rồi
Hợi là đồ tể mà thôi
Còn Doanh vốn trước là người lính canh
Chẳng vì thế nay nhanh hiến kế
Ý khí còn mạng thí đền ơn
Đưa tiễn Tín, cổ tự đâm
Ông già làm thế, cầu mong cái gì?
Di môn là tên một trong bốn cửa thành Đại Lương (nay trong tỉnh Hà Nam) của nước Triệu thời Chiến Quốc. Hầu Doanh bảy mươi tuổi, đã về ở ẩn, nhưng trước canh gác tại cửa này.
[1] Bảy nước còn lại trong thời Chiến Quốc tranh hùng, thường đem quân thôn tính lẫn nhau.
[2] Kinh đô của nước Triệu (nay trong tỉnh Hà Bắc). Nước Triệu nằm cạnh nước Nguỵ, trước đều do chia từ nước Tấn ra.
[3] Tướng giữ Hàm Đan, là bạn thân và cũng là anh rể của Tín Lăng Quân. Tín Lăng Quân là em vua nước Nguỵ. Tín xin anh xuất binh cứu Triệu. Vua Nguỵ sai tướng là Tấn Bỉ sẵn sàng nhưng còn e sợ Tần nên chưa phát lệnh. Khi trước, Tín Lăng Quân đãi ngộ Hầu Doanh rất hậu, thường dùng xe bốn ngựa chở Hầu Doanh đi đây đó. Hầu Doanh tiến cử lên Tín một người làm nghề đồ tể nhưng tính tính hào hiệp là Chu Hợi. Thấy Tấn Bỉ không chịu xuất quân, Doanh dâng kế trao cho Bỉ binh phù giả ra lệnh xuất quân. Bỉ không nghe, Hợi vung chuỳ đồng đập chết Bỉ, rồi cùng Tín đem quân đi cứu Triệu. Doanh rút kiếm tự sát để tiễn Tín yên tâm lên đường. Tín giải vây được Hàm Đan, cứu nguy cho Bình Nguyên Quân.