28/04/2024 06:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi Vanachi vào 27/05/2007 16:29
Nguyên tác
莫唱當年長恨歌，
人間亦自有銀河。
石壕村裏夫妻別，
淚比長生殿上多。
Phiên âm
Mạc xướng đương niên “Trường hận ca”,
Nhân gian diệc tự hữu Ngân Hà.
Thạch Hào thôn lý phu thê biệt,
Lệ tỉ Trường Sinh[1] điện thượng đa.Dịch nghĩa
Chớ hát bài “Trường hận ca” thuở ấy,
Cõi đời cũng tự nó đã có dải Ngân Hà.
Cuộc chia ly của đôi vợ chồng già ở thôn Thạch Hào
Còn nhiều nước mắt hơn ở Trường Sinh điện.Bản dịch của Nguyễn Thị Bích Hải
Hát mãi làm chi “Trường hận ca”,
Nhân gian cũng vốn có Ngân Hà.
Ở xóm Thạch Hào chồng biệt vợ,
Hơn cả Trường Sinh điện lệ nhoà.
Mã Ngôi tức gò Mã Ngôi, ở phía tây cách huyện Hưng Bình, Thiểm Tây 25 dặm. Đây là nơi Dương Quý Phi bị buộc phải tự thắt cổ chết trước Đường Minh Hoàng. Kết cục bi thảm của mối tình Đường Minh Hoàng và Dương Quý Phi đã được Bạch Cư Dị “cảm thương” qua bài Trường hận ca.
Viên Mai sở trường về “dĩ thi luận thi” (dùng thơ để bình luận thơ). Thời Viên Mai người ta rất hâm mộ những bài như Trường hận ca, Viên Viên khúc... Viên Mai viết bài này bình luận hai bài thơ Trường hận ca của Bạch Cư Dị và Thạch Hào lại của Đỗ Phủ để nhắc nhở người đời rằng: nỗi đau thương của dân chúng, còn nặng nề sâu sắc hơn nhiều so với “bi hoan ly hợp” của bậc vương giả.
[1] Một ngôi điện trong cung Hoa Thanh. Đường Minh Hoàng và Dương Quý Phi cảm thấy nỗi buồn chia cắt của Ngưu Lang, Chức Nữ, ngày mùng 7 tháng 7 hai người thề thốt không thể xa nhau trong điện này.