27/04/2024 05:34Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Minh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/02/2019 12:57
Nguyên tác
少時有雄氣，
落落凌千秋。
何以酬知己，
腰下雙吳鉤。
時兮不我與，
大笑入皇州。
長兄官禁苑，
中兄宰吳丘。
小弟雖無官，
往來長者游。
燕中多豪貴，
白馬紫貂裘。
君卿喉舌利，
子雲筆札優。
十日索不得，
高臥酒家樓。
一言不相合，
大罵龍額侯。
長嘯拂衣去，
飄泊任滄洲。
Phiên âm
Thiếu thời hữu hùng khí,
Lạc lạc[1] lăng thiên thu.
Hà dĩ thù tri kỷ?
Yêu hạ song Ngô Câu[2].
Thời hề bất ngã dữ,
Đại tiếu nhập hoàng châu[3].
Trưởng huynh quan cấm uyển[4],
Trung huynh tể Ngô Khâu[5].
Tiểu đệ tuy vô quan,
Vãng lai trưởng giả du.
Yên Trung[6] đa hào quý,
Bạch mã tử điêu cừu.
Quân Khanh[7] hầu thiệt lợi,
Tử Vân[8] bút trát ưu.
Thập nhật sách bất đắc,
Cao ngoạ tửu gia lâu.
Nhất ngôn bất tương hợp,
Đại mạ Long Ngạch hầu[9].
Trường tiếu phất y khứ,
Phiêu bạc nhiệm thương châu[10].Dịch nghĩa
Thời trẻ đầy hăng hái
Hừng hực tưởng như vượt nghìn thu
Lấy gì để đáp lại người biết mình?
Bên lưng đeo hai thanh Ngô Câu
Thời ơi, không lợi cho ta
Cười vang rồi vào kinh đô
Anh cả làm quan trong cấm uyển
Anh hai làm lệnh ở Ngô Khâu
Em út tuy không quan chức gì
Thường qua lại chơi chỗ các anh đã thành đạt
Đất Yên Trung có nhiều người sang trọng
Cưỡi ngựa trắng mặc áo lông chồn đỏ
Quân Khanh miệng lưỡi sắc bén
Tử Vân rất thạo về giấy tờ
Mười ngày tìm kiếm không được
Nằm khểnh trên lầu rượu
Một lời nói không hợp
Chửi toáng Long ngạch hầu
Phủi áo bỏ đi miệng huýt dài
Mặc lòng phiêu bạc ở bến nướcBản dịch của Lê Xuân Khải
Tuổi trẻ nhiều hăng hái
Hừng hực vượt nghìn thâu (thu)
Lấy gì báo tri kỷ?
Bên hông hai Ngô Câu
Thời ơi, ta chẳng gặp
Cả cười vào hoàng châu
Quan cấm uyển anh cả
Anh hai quan Ngô Khâu
Tuy không quan em út
Anh thành đạt đến nhiều
Đất Yên nhiều sang trọng
Ngựa trắng áo lông cừu
Quân Khanh lời lẽ sắc
Tử Vân chữ nghĩa sâu
Mười ngày tìm không được
Nằm cao trên tửu lầu
Một lời nói không hợp
Chửi toáng Long Ngạch hầu
Phủi áo đi huýt sáo
Mặc phiêu bạc thương châu
[1] Cao siêu không tầm thường.
[2] Kiếm có hình cong, tương truyền vua Ngô là Lạp Lư sai người trong nước làm thanh kiếm Kim Câu, có người giết hai con mình lấy máu để tôi kiếm. Đúc xong dâng lên vua Ngô, nên có tên là Ngô Câu. Sau này gọi chung là kiếm sắc.
[3] Đế đô, chỉ Bắc Kinh.
[4] Bấy giờ anh trai Viên Tông Đạo ở trong cung làm giảng quan cho thái tử.
[5] Chỉ huyện Ngô, bấy giờ Hoằng Đạo làm tri huyện huyện Ngô.
[6] Chỉ Bắc Kinh, còn có tên là Yên Kinh.
[7] Tên chữ của Lâu Hộ đời Hán.
[8] Tên chữ của Cốc Vĩnh đời Hán. Thời Hán Thành Đế, Quân Khanh và Tử Vân đều làm ngũ hầu thượng khách. Quân Khanh giỏi biện bác, Tử Vân thạo về văn từ. Bấy giờ ở Trường An có câu ngạn ngữ: “Cốc Tử Vân văn từ, Lâu Quân Khanh lời lẽ”. Đây là tác giả ví vào tình huống của mình.
[9] Hán Vũ Đế từng phong Hàn Thuyết làm Long Ngạch hầu. Đây chỉ chung người thành đạt, sang trọng. Long Ngạch là tên huyện cổ, thuộc quận Bình Nguyên.
[10] Bến nước, phần nhiều dùng để chỉ nơi ở của ẩn sĩ.